Chcąc sporządzić dobrą kiszonkę z kukurydzy zacząć trzeba od doboru właściwych odmian, czyli kiszonkowych. Na polach w ZDZ w Pawłowicach prezentowano: MAS 20.S (FAO 240), MAS 23.A (FAO 240), LG 30.260 (FAO 250), LG 30.273 (FAO 260), SY Campona (FAO 260). Poza doborem odmian istotny jest m. in. optymalny termin koszenia oraz rozdrobnienie zakiszanego materiału.
Najlepszym czasem na rozpoczęcie zbioru kukurydzy na kiszonkę jest moment pojawienia się linii mleka w połowie, po środku, co widoczne jest po jego przecięciu wzdłuż. Termin zbioru określa się na podstawie suchej masy (SM) całych roślin i w tym celu jako reprezentacyjne najlepiej wybrać te z głębi pola, z różnych miejsc (tak by oddawały rzeczywisty stan plantacji).
Optymalny moment do zbioru przypada, gdy SM całej rośliny jest na poziomie 28 – 35 proc. i najlepiej, jeśli SM ziarniaka jest na poziomie ok. 45-50 proc. Zbiór takich roślin pozwala na wykorzystanie energii pochodzącej ze skrobi i włókna.
Im więcej skrobi w kiszonce tym większa zawartość energii. Zbliżając się do 35 proc. SM uzyskuje się więcej energii ze skrobi, ale mniej z włókna. Dlatego przy późniejszym zbiorze, przy fazie dojrzałości powyżej 35 proc. SM spada jakość włókna, co przekłada się na gorszą strawność, ziarno staje się szkliste.
Gdy zawartość SM całych roślin przekroczy 37 proc. materiał staje się suchy, twardy i trudny do rozdrobnienia. Taką źle rozdrobniona kiszonkę trudniej jest ubić. W masie pozostaje powietrze, w takich warunkach z powodzeniem rozwijają się grzyby, zwiększa się zawartość toksyn, w efekcie kiszonka zaczyna się psuć.
Ziarna w kiszonce powinny być rozgniecione, w przeciwnym wypadku należy liczyć się ze stratą skrobi z paszy. Rozdrobnienie ziarniaka umożliwia rozkład zwartej w nim skrobi. Tylko niewielkie naruszenie ziarna podczas rozdrabniania nie wystarczy, takie ziarniaki są wydalane razem z kałem.
Stąd jako jedno z podstawowych zadań przy sporządzaniu kiszonki należy uznać prawidłowe rozdrobnienie, na frakcje do 10 mm. Im kukurydza jest starsza i bardziej sucha tym krótsza powinna być sieczka. Przy SM 30-35 proc. rozdrobniona powinna być na frakcje 6-8 mm, przy SM powyżej 35 proc. na 6 mm.
Prawidłową wielkość rozdrobnienia kiszonki sprawdzić można na specjalnych sitach, gdzie najwięcej materiału z badanej próby powinno pozostać na sitach 2 (45-65 proc.) i 3 (30-40 proc.). Sita przesiewają frakcje: 1 to najgrubsze oczka 19,05 mm, 2 to oczka wielkości 7,87 mm, 3 oczka wielkości 1,27 mm, 4 to podstawa-gładkie.
Komentarze