Niedawno przeprowadzone badania, poświęcone postępowi genetycznemu w zakresie upraw polowych, przeprowadzone przez Instytut Roślinny ARVALIS oraz Instytut Badań Rolniczych INRA wykazały, że wyniki uzyskiwane we Francji dla kukurydzy ziarnowej wykazują tendencję wzrostową, wynoszącą średnio na rok dla okresu 30 lat +1,4q/ha. Analiza ostatnich 15 lat pokazuje wzrost o 1,1 q/ha/rok. Jest to najlepszy wynik spośród wszystkich upraw polowych we Francji.
Ta krzywa wzrostu jest porównywalna z wynikami podobnych badań przeprowadzonych w USA, dotyczących wzrostu plonów: na najlepszych obszarach produkcyjnych (czyli tzw. pasie kukurydzy Corn-belt, w części południowej, nawadnianej) odnotowano wzrost wynoszący 1.4 q/ha/rok.

W Europie wzrost plonów w ostatnich latach był w dużym stopniu uzależniony od warunków klimatycznych. Wzrost temperatur, okresy suszy, ogólnie sprzyjały Europie Północnej i obszarom położonym w klimacie oceanicznym, podczas gdy Europa Środkowa i obszary położone w klimacie kontynentalnym od połowy lat 90. odczuwają dotkliwie skutki bardziej gwałtownych kontrastów pogodowych.

Fakt ten wyjaśnia się na dwa sposoby: przede wszystkim siłą postępu genetycznego, który dodatkowo bardzo szybko trafia do rolników (średni okres wymiany odmian wynosi 4 lata), a poza tym ciągłym przystosowywaniem się rolników do warunków klimatycznych, które od kilku lat ulegają zmianom.
W ciągu 20 lat średnio data siewu została przyspieszona o 3 tygodnie, przy czym doszło do przestawienia terminów w poszczególnych regionach (na północy i południu, dla stref hodowli i upraw polowych).

Przyspieszenie siewów jest logiczną zmianą, związaną z korzystniejszymi warunkami wiosną, lepszym drenażem gleby i postępem w dziedzinie odmian mieszańcowych w zakresie ich odporności na zimno. I tak, wydłużając cykl uprawy, mechanicznie zwiększamy potencjał kukurydzy ziarnowej - informuje maiz'info.

Inne od niedawna występujące czynniki, sprzyjające wcześniejszym siewom, związane są z jakością sanitarną i brakiem wody w okresie letnim. W obydwu przypadkach chodzi o strategię ich unikania. Jeżeli chodzi o jakość sanitarną, wcześniejszy zbiór ma bezpośredni wpływ na ryzyko wystąpienia DON (deoksyniwalenol), krótsze cykle ograniczają liczbę generacji szkodników łodygi, przyczyniających się do występowania fumonizyny. Przyspieszony siew (w przypadku odmian wczesnych lub późnych) ogranicza również negatywny wpływ suszy w okresie letnim. Są to zresztą dwie przyczyny, dla których Włosi coraz częściej stosują bardzo wczesne siewy (marzec).
2009 i 2010 były pod tym względem latami, które udowodniły ogólną skuteczność wcześniejszych siewów. Korzystne warunki na początku cyklu oraz ciepła i sucha jego końcówka, pozwoliły uniknąć poważnych braków wody w sierpniu na 800 000 ha kukurydzy (głównie ziarnowej), wysianej przed 10 kwietnia. Wpływ ostatnich nawodnień, bardzo dużych w tym roku (10 q straty na jedno nawodnienie 30 mm począwszy od 10 sierpnia) był również w znacznym stopniu uzależniony od wyboru daty siewu i wczesności odmiany.

Z tych samych powodów słabe wyniki, jakie uzyskano dla kukurydzy we Włoszech w 2009, wynikały w dużej mierze z braku możliwości przeprowadzenia wczesnych siewów.
We Francji na dwóch milionach ha kukurydza uprawiana jest w warunkach klimatu oceanicznego (połowa na północy, połowa na południu Francji), a na jednym milionie ha w klimacie raczej kontynentalnym (mimo, że te warunki klimatu kontynentalnego są dużo mniej surowe aniżeli w środkowej i wschodniej części Europy).
W klimacie oceanicznym ryzyko strat z powodu mrozu jest niewielkie w najwcześniejszych stadiach rozwoju.
Aby strategia ta okazała się skuteczna, muszą być spełnione pewne warunki. Przede wszystkim należy przestrzegać pewnych norm agrotechnicznych, aby zapewnić odpowiednią implantację (obsuszenie, temperatura gleby) oraz zapewnić skuteczną ochronę przed szkodnikami występującymi w glebie, gdyż wschody są zawsze wolniejsze.
Francuzi zwracają uwagę na fakt, że nie może wystąpić ryzyko mrozu w fazie przejściowej, czyli szron przez dwa kolejne dni w fazie 7-8 liścia (między 15 a 31 maja). W przeciwieństwie do tego, co zwykło się twierdzić, skutki mrozu są poważniejsze w przypadku kukurydzy już rozwiniętej, podczas gdy ryzyko jest praktycznie znikome, gdy pąk szczytowy chroniony jest pod gruntem. Ryzyko zamarznięcia ziarna nie występuje, jeśli siew przeprowadzono na wystarczającej głębokości (co najmniej na 4 cm w warunkach francuskich).

Od 3 lat instytut ARVALIS prowadzi liczne badania, mające na celu jak najlepsze zabezpieczenie siewów przeprowadzanych w bardzo wczesnym terminie i dostarczenie wsparcia coraz liczniejszym rolnikom zainteresowanym praktykowaniem wczesnego siewu. Sprzyjające warunki w 2009 roku umożliwiły przeprowadzenie siewu nawet przed 25 marca na kilkudziesięciu tysiącach hektarów.

Strategia ta jednak wiąże się z pewnymi ograniczeniami: utrudniona ochrona wcześnie wysianych roślin, zróżnicowanie flory, zwiększona szkodliwość chwastów,...
Dlatego właśnie zaleca się wprowadzenie praktyk odpowiednio dostosowanych do takiego siewu: zastosowanie nawozu starter, wybór odpowiedniej odmiany (odznaczającej się dobrym wczesnym wigorem), wystarczające zagęszczenie, bardziej „etapowe" odchwaszczanie, szczególna uwaga w okresie implantacji w celu zapewnienia wyrównanych siewów i wschodów.

Jeżeli chodzi o szkodniki glebowe, ryzyko z nimi związane jest większe: ponieważ dłużej trwa okres przyjmowania się roślin, są one bardziej narażone na drutowce.
Ponadto odosobnione przypadki przyspieszenia terminu siewu zwiększają ryzyko związane z coraz większą ilością ptactwa. Z kolei trudniej jest ocenić ryzyko związane z występowaniem szkodników młodych roślin (szkodniki z rzędu motyli, mszyca, skoczki).
Doświadczenia dotyczące odchwaszczania przeprowadzone w tym roku przez instytut ARVALIS potwierdzają, że przyspieszenie terminu siewu niesie ze sobą pewne konsekwencje, które należy wziąć pod uwagę: zmiany dotyczące flory chwastów, rośliny konkurujące z chwastami.
Wczesne siewy są korzystne dla flory zbóż (przetaczniki lnice, fiołki polne, rajgras...) i niektórych opornych chwastów, takich jak rdest ptasi w fazie przyjmowania się roślin, gdyż wyróżniają się one „zerową wegetacją", niższą od kukurydzy. Sama kukurydza rozwija się powoli i zachowuje bardziej zbitą formę. Mniejsze przykrycie międzyrzędzi sprawia, że wschody są rozłożone w czasie i następują w sposób ciągły. Gdy pojawia się flora chwastów letnich, zaawansowane stadium rozwoju kukurydzy utrudnia przeprowadzenie zabiegów. Do tych zmian dostosowuje się również odchwaszczanie. Zabiegi po wczesnych wschodach, podwójna dawka nawożenia powschodowego są bardzo skuteczne w połączeniu z substancjami aktywnymi o szerokim spektrum.

Sprawdź ceny kontraktów terminowych