Zaletą gryki jest duża zdolność wykorzystywania trudno dostępnych składników pokarmowych z gleby, co umożliwia znaczne ograniczenie dawek nawozów mineralnych. Dość dobrze radzi sobie z chwastami i jest w niewielkim stopniu porażana przez choroby i atakowana przez szkodniki. Poza tym gryka jest rośliną fitosanitarną, co oznacza, że przeciwdziała rozwojowi niektórych nicieni w glebie. Jest to ważne szczególnie w zmianowaniach z dużym udziałem zbóż. Badania wykazały, że przy prawidłowej technologii uprawy można uzyskać nawet 3 tony nasion (orzeszków) gryki z hektara. Nie zawierają one glutenu. Dlatego kaszę i mąkę mogą spożywać osoby chore na celiakię. Wydaje się, że rolnicy mogą zarobić na uprawie gryki, gdy będą ją prowadzić na większą skalę, by oferować duże partie surowca wysokiej jakości. Dzięki temu mogą podpisywać umowy bezpośrednio z kaszarniami i negocjować ceny skupu.

Gryka jest cenną rośliną miododajną. Z hektara uzyskuje się średnio 50 kg miodu. Przy korzystnych warunkach pogodowym (temperatura dobowa ok. 20 st.C, wysoka wilgotność powietrza, zmienne zachmurzenie) można zebrać dwa razy tyle miodu. Ma on najsilniejsze spośród wszystkich miodów właściwości bakteriostatyczne i odznacza się największą zawartością enzymów.

Mimo że gryka może być uprawiana w całym kraju, z wyjątkiem rejonów podgórskich i północnych, najlepsze warunki do jej uprawy są na Lubelszczyźnie, Mazowszu i Mazurach. Duży rejon uprawy gryki to także Kotlina Kłodzka.

Mimo że grykę uważa się powszechnie za roślinę gleb lekkich, największe plony uzyskuje się jednak na glebach najlepszych kompleksów (pszenny bardzo dobry i pszenny dobry). Zalecana jest do uprawy przede wszystkim na glebach kompleksów: żytnim bardzo dobrym, żytnim dobrym i żytnim słabym. Nie udaje zarówno na glebach bardzo suchych, jak i na ciężkich i podmokłych. Optymalny jest odczyn lekko kwaśny gleby.

Najlepszymi przedplonami dla gryki są ziemniaki i buraki, ale w praktyce najczęściej uprawiana jest po zbożach. Może także przychodzić po życie wysiewanym w międzyplonie ozimym i zbieranym na zielonkę w pierwszej dekadzie maja.

Gryka, mimo że ma dużą zdolność wykorzystywania trudno dostępnych składników pokarmowych z gleby, korzystnie reaguje na wzrost nawożenia mineralnego. Dawki fosforu i potasu zależą od zasobności gleby w te składniki. W wypadku fosforu wahają się od 15 (przy wysokiej zasobności gleby w fosfor) do 60 kg fosforu na hektar (przy bardzo niskiej). Dawki potasu wynoszą odpowiednio od 20 do 80 kg potasu na hektar. Przy bardzo wysokiej zasobności gleby można zrezygnować ze stosowania tych nawozów. Natomiast dawki azotu wahają się od 40 do 90 kg azotu na hektar. Większe dawki mogą powodować wyleganie roślin. Gdy dawka azotu przekracza 50 kg na hektar, należy zastosować ją w dwóch terminach: 2/3 przedsiewnie i 1/3 na początku kwitnienia gryki. Przy nawożeniu gryki należy zachować stosunek N:P:K taki jak 1:0,8:1,2.

Uprawa wiosenna musi zapewniać zachowanie zapasów wilgoci w glebie. Możliwie jak najwcześniej rolę trzeba zabronować. Po wysiewie nawozy mineralne miesza się z glebą za pomocą kultywatora lub agregatu uprawowego.

Siew należy wykonać wtedy, gdy gleba na głębokości 5-10 cm jest ogrzana do co najmniej 10 st.C. Grykę z powodu jej wrażliwości na przymrozki, wysiewa się, gdy minie ryzyko wystąpienia wiosennych przymrozków, od 10-25 maja w rejonach: środkowo-zachodnim, środkowo-wschodnim, południowo-zachodnim i południowo-wschodnim, do 25-30 maja w rejonach: północno-zachodnim i północno-wschodnim. Dalsze opóźnianie siewu powoduje spadek plonu. Niektórzy rolnicy, licząc na to że nie będzie przymrozków majowych, przyspieszają siewy gryki, gdyż może to zwiększyć plony. Niestety, w wypadku ich wystąpienia rośliny giną i całą plantacje trzeba przesiać.

Obsada roślin podczas wegetacji powinna wynosić 250-300 roślin/m2. Dlatego przy optymalnym terminie siewu wysiewa się 70-90 kg nasion obecnie zarejestrowanych odmian. Przy opóźnieniu siewu o 2 tygodnie ilość wysiewu zwiększa się do 80-100 kg na hektar. Taką samą normę wysiewu należy zastosować na polach zachwaszczonych. Głębokość siewu wynosi od 2-3 cm (gleba wilgotna) do 4-5 cm (gleba przesuszona), a rozstawa rzędów 13-15 cm. Zarejestrowane są 3 odmiany krajowe gryki: Kora, Luba i Panda.

Gryka jest wrażliwa na stosowanie środków ochrony roślin. Na razie brak jest zarejestrowanych herbicydów do jej odchwaszczania. Podobnie jest z fungicydami i insektycydami. Wszystkie próby stosowania przez rolników preparatów w praktyce niosą ze sobą ryzyko uszkodzenia roślin. Korzystnie na plon gryki działa dokarmianie dolistne nawozami mikroelementowymi, zawierającymi bor od fazy pąkowania.

Nasiona gryki dojrzewają nieregularnie i proces ten trwa kilka tygodni. Dojrzewanie można przyspieszyć, stosując desykację preparatem Harvade 250 SC. Zabieg wykonuje się, gdy 60-70 proc. nasion jest brunatnych, a górne liście zaczynają brązowieć. Zbiór można przeprowadzić po 2-3 tygodniach. Najlepiej jest go przeprowadzić jednoetapowo kombajnem, bo powoduje to najmniejsze straty nasion. Natychmiast po zbiorze nasiona trzeba oczyścić z zanieczyszczeń i dosuszyć. Najprościej jest rozsypać nasiona cienką warstwą na podłodze w przewiewnym pomieszczeniu i często je szuflować.


Źródło: "Farmer" 03/2005