Obecnie stonka kukurydziana występuje w 18 krajach europejskich w tym w Polsce, a jej migracja nadal postępuje. Do chwili obecnej w żadnym z państw nie udało się jej całkowicie wyeliminować


Ekspansji szkodnika na kontynencie europejskim sprzyja intensyfikacja produkcji kukurydzy, stosowanie licznych uproszczeń w uprawie roślin, a zwłaszcza wieloletniej monokultury oraz postępujące ocieplenie klimatu. Na obszarze województwa podkarpackiego rozwinęło się już rodzime pokolenie stonki kukurydzianej, które jest zasilane osobnikami migrującymi z obszarów krajów sąsiadujących z Polską: Słowacji, Czech i Ukrainy, w których szkodnik już występuje.


W warunkach klimatu umiarkowanego stonka kukurydziana rozwija jedno pokolenie rocznie. Przezimowaniu jaj sprzyjają łagodne zimy, z dużą warstwą pokrywy śnieżnej, a także nie przyorane resztki pożniwne. Na wiosnę wylęgają się larwy, które mogą żerować tylko wówczas, gdy w ich bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się rośliny kukurydzy. Tylko ta roślina zapewnia im prawidłowy rozwój i umożliwia powstanie zdrowego, zdolnego do rozmnażania się pokolenia.

Po przejściu przez trzy stadia larwalne i osiągnięciu długości 16 – 18 mm następuje przepoczwarzenie, a następnie wylot osobników dorosłych. Chrząszcze pojawiają się na plantacjach od lipca, a ich żerowanie trwa do końca okresu wegetacji kukurydzy. Początkowo w zasiewach kukurydzy dominują osobniki męskie, lecz systematycznie wzrasta liczebność samic, które po kopulacji rozpoczynają składnie jaj.

Kukurydzy zagrażają przede wszystkim larwy bytujące wewnątrz korzeni i na ich powierzchni. Żerując na zewnętrznych tkankach najcieńszych korzonków, dwa pierwsze stadia larwalne powodują liczne zbliznowacenia, przez co zakłócają pobieranie wody i składników pokarmowych oraz ich transport. Trzecie najgroźniejsze stadium larwalne wgryza się do wnętrza korzeni i wyjada w nich rdzeń. Przy dużej liczebności larw nadziemne organy kukurydzy więdną, żółkną, a nawet całkowicie zasychają. Skutkuje to powolnym wzrostem i rozwojem roślin, słabym zawiązywaniem kolb oraz ich gorszym zaziarnieniem. Rośliny z silnie uszkodzonym systemem korzeniowym wylegają, po czym charakterystycznie wyginają się w kierunku słońca przyjmując kształt „gęsiej szyi”, co znacznie utrudnia zebranie plonu. Dodatkowo poprzez uszkodzone tkanki mogą wnikać do wnętrza roślin różne doglebowe patogeny powodujące rożne choroby.

Wobec wysokich strat w plonach kukurydzy, szybkiego rozprzestrzeniania się oraz zagrożenia dla bioróżnorodności środowiska konieczne jest zwalczanie tego gatunku. Stosuje się wiele metod walki ze szkodnikiem, które można podzielić na agrotechniczne, chemiczne i genetyczne.

W metodzie agrotechnicznej szczególnie duży nacisk kładzie się na płodozmian, który jest jednym ze sposobów ograniczania liczebności oraz szkód powodowanych przez stonkę kukurydzianą. Ponieważ tylko uprawa kukurydzy po kukurydzy umożliwia pełen rozwój szkodnika, zastosowanie zmianowania skutecznie przerywa ten proces. W nie chemicznych metodach walki ze stonką kukurydzianą zaleca się również dobór odmian o silnym systemie korzeniowym, izolację przestrzenną od innych upraw kukurydzy, zbilansowane nawożenie, odpowiedni termin siewu oraz terminowe wykonanie wszystkich niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych.

Uzupełnieniem metody agrotechnicznej jest chemiczna ochrona roślin z wykorzystaniem dopuszczonych insektycydów. Do zwalczanie larw wykorzystuje się insektycydy doglebowe oraz zaprawy nasienne, natomiast do zwalczania chrząszczy insektycydy nalistne.
W Polsce liczba zarejestrowanych preparatów do zwalczania stonki kukurydzianej jest bardzo uboga.

Instytut Ochrony roślin złożył w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi  wniosek na tymczasowe zarejestrowanie trzech preparatów do zwalczania tego gatunku: zaprawy nasiennej Poncho Pro 600 FS, a także dwóch insektycydów nalistnych Karate Zeon 050 CS oraz Calypso 480 S.C.

Na chwilę obecną MRiRW wydało pozwolenie na tymczasowe użycie preparatu Poncho Pro 600 FS (przeciwko larwom).
Stosunkowo nową metodą zwalczania stonki kukurydzianej zyskującą coraz większe uznanie, głównie w USA, jest uprawa odmian odpornych na żerowanie tego szkodnika. Odmiany takie mają wbudowany gen z bakterii glebowej Bacillus thuringiensis ssp. tenebrionis, który koduje białko toksyczne dla stonki w ciągu całego okresu wegetacji kukurydzy. W krajach Unii Europejskiej wysiew takich odmian jest zabroniony.

Źródło: Agrotechnika