Owies - przegląd odmian

W ubiegłym roku z krajowego rejestru skreślono aż siedem odmian: sześć oplewionych (Bachmat, Bajka, Jawor, German, Góral i Hetman) oraz nieoplewioną Akt. Obecnie krajowy rejestr liczy 30 odmian owsa, w tym cztery zagraniczne. Dwadzieścia pięć z nich (w tym po jednej białoziarnistej, brązowoziarnistej i nieoplewionej) jest zalecanych do uprawy w całym kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich, a pięć wcześnie dojrzewających nadaje się do uprawy na wyżej położonych terenach górskich. Ponadto w rejestrze znajdują się dwie odmiany: białoziarnista Kwant i nieoplewiona Cacko, które do roku 2004 były odmianami eksportowymi i niezalecanymi do uprawy w kraju.

Charakterystyki odmian sporządzono na podstawie wyników doświadczeń odmianowych COBORU z lat badań 2005–2007.

W opisach i tabeli brak zarejestrowanych odmian wczesnych górskich Grajcar, Cekin, Celer, Stoper i Sprinter, które nie były badane w trzech ostatnich latach.

SŁAWKO (1993)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka, rdzę wieńcową i septoriozę liści – średnia, na rdzę źdźbłową i helmintosporiozę – dość mała. Rośliny są wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – przeciętny. Ziarno o małym udziale łuski, bardzo dużej masie 1000 ziarn, dużej do bardzo dużej gęstości w stanie zsypnym, dobrym do bardzo dobrego wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i tłuszczu. Plon ziarna z łuską – dość mały, bez łuski – średni. Tolerancja na zakwaszenie gleby – dość mała.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce, Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce.

BOROWIAK (1998)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową – duża, na rdzę źdźbłową – dość duża, na mączniaka, helmintosporiozę i septoriozę liści – przeciętna. Rośliny są średniej wysokości, o małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – przeciętny. Ziarno o dość dużym udziale łuski, średniej masie 1000 ziarn, dużej gęstości w stanie zsypnym, przeciętnym wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i dużej do bardzo dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – mały, bez łuski – mały do bardzo małego.
Hodowca: Małopolska Hodowla Roślin HBP, ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków.

KASZTAN (1999)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka – średnia, na rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową i septoriozę liści – dość mała, na helmintosporiozę – mała do bardzo małej. Rośliny są dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – średni. Ziarno o dużym do bardzo dużego udziale łuski, przeciętnej masie 1000 ziarn, dużej gęstości w stanie zsypnym, dość dobrym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i bardzo dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – średni, bez łuski – dość mały.
Hodowca: Małopolska Hodowla Roślin HBP.

Opis: Plon odmian owsa

SAM (1999)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka, rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową i septoriozę liści – przeciętna, na helmintosporiozę – dość mała. Rośliny są wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania średni. Ziarno o małym udziale łuski, dość małej masie 1000 ziarn, dużej do bardzo dużej gęstości w stanie zsypnym, dość słabym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i tłuszczu. Plon ziarna z łuską dość mały, bez łuski – przeciętny.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce, Grupa IHAR.

DERESZ (2000)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka, rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową i helmintosporiozę – przeciętna, na septoriozę liści – dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – średni. Ziarno o przeciętnym udziale łuski, dość małej masie 1000 ziarn, średniej gęstości w stanie zsypnym, słabym wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i tłuszczu. Plon ziarna z łuską – przeciętny, bez łuski – dość duży.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin, Choryń 27 64-000 Kościan.

SZAKAL (2000)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową – dość duża, na mączniaka – przeciętna, na rdzę źdźbłową i septoriozę liści – dość mała, na helmintosporiozę – mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania – wczesny do bardzo wczesnego, dojrzewania – dość wczesny. Ziarno o średnim udziale łuski, bardzo dużej masie 1000 ziarn, dużej gęstości w stanie zsypnym, bardzo dobrym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i dość małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską i bez łuski – dość mały. Tolerancja na zakwaszenie gleby – duża.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce, Grupa IHAR.

CHWAT (2000)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową i rdzę źdźbłową – dość duża, na mączniaka – przeciętna, na helmintosporiozę i septoriozę liści – dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – średni. Ziarno o dość małym udziale łuski, małej masie 1000 ziarn, małej gęstości w stanie zsypnym, bardzo słabym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i tłuszczu. Plon ziarna z łuską i bez łuski – średni.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce, Grupa IHAR.

CWAŁ (2001)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka – dość duża, na rdzę wieńcową, helmintosporiozę i septoriozę liści – przeciętna, na rdzę źdźbłową – dość mała. Rośliny są dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – przeciętny. Ziarno o średnim udziale łuski, dość małej masie 1000 ziarn, małej gęstości w stanie zsypnym, dość słabym wyrównaniu oraz małej zawartości białka i dość małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską i bez łuski – średni.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

BOHUN (2002)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową i helmintosporiozę – dość duża, na mączniaka i septoriozę liści – średnia. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania – późny, dojrzewania – dość późny. Ziarno o dość dużym udziale łuski, małej do bardzo małej masie 1000 ziarn, dość małej gęstości w stanie zsypnym, bardzo słabym wyrównaniu oraz dość małej zawartości białka i dość dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – średni, bez łuski – dość mały.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

FLÄMINGSSTERN (2002)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka, na rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową i septoriozę liści – przeciętna, na helmintosporiozę – dość mała. Rośliny są dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania średni, dojrzewania – dość wczesny. Ziarno o średnim udziale łuski, małej masie 1000 ziarn, dość dużej gęstości w stanie zsypnym, słabym do bardzo słabego wyrównaniu oraz dużej zawartości białka i dość dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską i bez łuski – dość mały.
Pełnomocnik hodowcy: Lochow-Petkus Polska, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy.

POLAR (2002)
Odmiana nieoplewiona. Odporność na mączniaka, rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową, helmintosporiozę i septoriozę liści – przeciętna. Rośliny są średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – średni. Ziarno nieoplewione (z niewielkim udziałem ziarna oplewionego), o bardzo małej masie 1000 ziarn (26 g), bardzo dużej gęstości w stanie zsypnym (67 kg/hl), o ok. 30 proc. większej niż średnio dla odmian oplewionych, bardzo dużej zawartości białka (15,9 proc.) i tłuszczu (8,6 proc.). Plon z łuską zależnie od roku jest o 32–40 proc. poniżej odmian oplewionych, bez łuski – tylko 6–15 proc. niższy.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce, Grupa IHAR.

FLÄMINGSPROFI (2003)
Odmiana białoziarnista. Odporność na mączniaka, rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową, helmintosporiozę i septoriozę liści – przeciętna. Rośliny są średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania –przeciętny. Ziarno o małym do bardzo małego udziale łuski, dużej do bardzo dużej masie 1000 ziarn, małej gęstości w stanie zsypnym, bardzo dobrym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i dość małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – dość duży, bez łuski – duży do bardzo dużego.
Pełnomocnik hodowcy: Lochow-Petkus Polska.

ARAB (2004)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na helmintosporiozę i septoriozę liści – dość duża, na mączniaka – przeciętna, na rdzę wieńcową – dość mała, na rdzę źdźbłową – mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – dość późny. Ziarno o dużym udziale łuski, dość dużej masie 1000 ziarn, średniej gęstości w stanie zsypnym, dość dobrym wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską i bez łuski – przeciętny.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

RAJTAR (2004)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka i helmintosporiozę – dość duża, na rdzę wieńcową, rdzę źdźbłową i septoriozę liści – przeciętna. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – średni. Ziarno o bardzo dużym udziale łuski, średniej masie 1000 ziarn, dość małej gęstości w stanie zsypnym, dość słabym wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i bardzo dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – dość duży, bez łuski – dość mały.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

KREZUS (2005)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową – dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową, helmintosporiozę i septoriozę liści – przeciętna. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – średni. Ziarno o dużym udziale łuski, przeciętnej masie 1000 ziarn, małej gęstości w stanie zsypnym, dość dobrym wyrównaniu oraz małej do bardzo małej zawartości białka i dość dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – dość duży, bez łuski – średni.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce, Grupa IHAR.

FURMAN (2006)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka, helmintosporiozę i septoriozę liści – przeciętna, na rdzę źdźbłową – dość mała, na rdzę wieńcową – mała. Rośliny są średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania przeciętny. Ziarno o dużym do bardzo dużego udziale łuski, średniej masie 1000 ziarn, małej gęstości w stanie zsypnym, dobrym wyrównaniu oraz małej do bardzo małej zawartości białka i tłuszczu. Plon ziarna z łuską – dość duży, bez łuski – dość mały. Tolerancja na zakwaszenie gleby – dość mała.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

BRETON (2007)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na helmintosporiozę i septoriozę liści – dość duża, na rdzę źdźbłową – przeciętna, na mączniaka – dość mała, na rdzę wieńcową – mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania przeciętny. Ziarno o dość małym udziale łuski, dość dużej masie 1000 ziarn, dość dużej gęstości w stanie zsypnym, średnim wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską i bez łuski – dość duży.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

GNIADY (2007)
Odmiana o brązowej łusce. Odporność na rdzę źdźbłową, helmintosporiozę i septoriozę liści – dość duża, na mączniaka – przeciętna, na rdzę wieńcową – dość mała. Rośliny są dość niskie, o średniej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – przeciętny. Ziarno o średnim udziale łuski, dość małej masie 1000 ziarn, średniej gęstości w stanie zsypnym, dobrym wyrównaniu oraz małej zawartości białka i tłuszczu. Plon ziarna z łuską – mały, bez łuski – dość mały.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

POGON (2007)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na helmintosporiozę i septoriozę liści – dość duża, na mączniaka – przeciętna, na rdzę źdźbłową – dość mała, na rdzę wieńcową – mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania – średni, dojrzewania – dość wczesny. Ziarno o średnim udziale łuski, dość dużej masie 1000 ziarn, małej gęstości w stanie zsypnym, średnim wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i dość dużej tłuszczu. Plon ziarna z łuską i bez łuski – dość duży.
Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska, ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec.

KONESER (2007)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową i rdzę źdźbłową – duża, na mączniaka, helmintosporiozę i septoriozę liści – dość duża. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania – późny. Ziarno o bardzo małym udziale łuski, małej do bardzo małej masie 1000 ziarn, małej gęstości w stanie zsypnym, bardzo słabym wyrównaniu oraz małej zawartości białka i dość małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – średni, bez łuski – dość duży.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce, Grupa IHAR.

BERDYSZ (2008)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę źdźbłową – dość duża, na mączniaka, rdzę wieńcową, helmintosporiozę i septoriozę liści – przeciętna. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania – dość późny, dojrzewania średni. Ziarno o dużym udziale łuski, dość małej masie 1000 ziarn, dość małej gęstości w stanie zsypnym, średnim wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i bardzo małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską i bez łuski – średni.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

ZUCH (2008)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową – duża, na rdzę źdźbłową i helmintosporiozę – dość duża, na septoriozę liści – przeciętna, na mączniaka – dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania przeciętny. Ziarno o dość małym udziale łuski, średniej masie 1000 ziarn, przeciętnej gęstości w stanie zsypnym, dość słabym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – dość duży, bez łuski – duży.
Hodowca: DANKO, Hodowla Roślin.

SCORPION (2008)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę źdźbłową – duża, na mączniaka – dość duża, na helmintosporiozę i septoriozę liści – średnia, na rdzę wieńcową – dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania średni. Ziarno o dość małym udziale łuski, bardzo dużej masie 1000 ziarn, dość dużej gęstości w stanie zsypnym, dobrym do bardzo dobrego wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską – dość duży, bez łuski – duży.
Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska.

Listy odmian
Największy udział w produkcji kwalifikowanego materiału siewnego w roku 2007 miały odmiany: Krezus, Bohun, Szakal, Cwał, Deresz i Rajtar.

Dodatkową informację przy wyborze odmiany do uprawy w danym rejonie mogą stanowić „Listy zalecanych do uprawy odmian na obszarze województw”. W roku 2007 odmianami zalecanymi do uprawy w największej liczbie województw były: Deresz, Rajtar, Cwał, Arab, Polar i Flämingsprofi. Obecnie tworzone są listy na rok 2008.

Źródło: "Farmer" 04/2008

Zobacz również: