Przy ocenie wartości browarnej odmian w skali 9-stopniowej (wskaźnik jakości Q) bierze się pod uwagę cechy jakościowe słodu (ekstraktywność, liczbę Kolbacha, stopień ogólnego odfermentowania, lepkość brzeczki i siłę diastyczną) oraz cechy jakościowe ziarna (zawartość białka w ziarnie i energię kiełkowania). W ostatnim latach specjaliści zaczynają doceniać i oznaczają zawartość -glukanów, czyli wielocukrów nieskrobiowych w bielmie. Ma to związek ze zmianami w technologii produkcji piwa. Duża zawartość tych związków zmniejsza energię kiełkowania jęczmienia, obniża wilgotność ziarna po zakończeniu moczenia podczas słodowania, modyfikację i ekstraktywność słodu oraz szybkość filtracji brzeczki i piwa. Poza tym zwiększają pH i temperaturę brzeczki oraz powodują powstawanie osadu w piwie. W zależności od odmiany jęczmienia zawartość -glukanów waha się od 2 do 8 proc.

Zgodnie z polską normą zawartość białka w ziarnie I klasy nie może przekroczyć 11,5 proc., w II klasie - 12proc. i w III klasie - 12,5proc. Jednak uważa się, że bardzo korzystna zawartość białka w ziarnie jęczmienia browarnego wynosi 9-10,5 proc. Jeśli jest większa - 11,5-12 proc. lub mniejsza – poniżej 7,5 proc., jest to niekorzystne. Zawartość białka przekraczającą 12,5 proc. uważa się za wysoce niekorzystną. Nadmiar białka w ziarnie jęczmienia obniża zawartość skrobi i wydajność ekstraktu, powoduje zmętnienie i powstawanie osadu w piwie.

Energia kiełkowania określa stan fizjologiczny ziarna i jest miernikiem jego żywotności. W laboratorium oznacza się energię kiełkowania po 3 dobach. Zgodnie z obowiązującą polską normą energia kiełkowania w I klasie ziarna powinna wynosić co najmniej 95 proc., a w II i III klasie przynajmniej 90 proc.

Wartość browarna odmian jęczmienia jarego według COBORU (w nawiasach wartość wskaźnika jakości Q): Ryton (8,65), Hanka, Jersey (8,40), Lailla (8,35), Granal (8,30), Bolina (8,25), Prestige (8,20), Nadek (8,15), Johan, Sezam (8,10), Faustina, Philadelphia (8,05), Barke, Binal, Blask, Forum (8,00), Rasbet (7,95), Brenda (7,90), Tolar (7,85), Madonna (7,60), Scarlett (7,45), Annabell, Prosa (7,40), Rudzik (7,25), Gwarek (7,15), Riviera (7,05), Stratus (6,55), Poldek (6,20).
Plonowanie odmian jęczmienia browarnego w latach 2001-2003 przy przeciętnym poziomie agrotechniki, wg COBORU (odmiany Bolina i Nadek badano w latach 2002-2003):

Wzorzec (średnia ze wszystkich odmian oplewionych jęczmienia jarego badanych przez 3 lata) - 6,12 tony z hektara. Odmiany plonujące wyżej: Bolina (+7 proc. w stosunku do wzorca), Annabel, Stratus (+5 proc.), Faustina, Philadelphia, Poldek, Tolar (+3 proc.), Nadek (+2 proc.), Johan, Lailla (+1 proc.). Plonujące gorzej: Binal, Madonna, Scarlett (-1 proc. ), Forum, Gwarek, Jersey, Rasbet, Riviera (-2 proc.), Brenda, Granal (-3 proc.), Sezam (-4 proc.), Barke (-5 proc.), Rudzik (-6 proc.). Pozostałe odmiany plonują tak jak wzorzec.

Browary żądają, by ziarno jęczmienia było jednolite odmianowo, było zebrane w samym roku i pochodziło z tego samego rejonu uprawy. Warto zwrócić uwagę na odmiany najnowsze, zarejestrowane w roku 2004: Bolina, Faustina, Lailla, Nadek i Ryton, ale dostępność materiału siewnego tych odmian w tym roku będzie jeszcze ograniczona. W ubiegłym roku najbardziej dostępny był materiał siewny odmian: Stratus, Brenda, Scarlett i Madonna.

Bolina - wartość technologiczna bardzo dobra. Plenność dobra do bardzo dobrej. Masa 1000 ziarn dość mała, wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Zawartość białka w ziarnie dość mała. Dość duża tolerancja na zakwaszenie gleby.

Faustina - wartość technologiczna dobra do bardzo dobrej. Plenność dobra. Masa 1000 ziarn dość mała, wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Zawartość białka w ziarnie średnia. Średnia tolerancja na zakwaszenie gleby.

Lailla - wartość technologiczna bardzo dobra. Plenność przeciętna. Masa 1000 ziarn i wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Zawartość białka w ziarnie dość duża. Średnia tolerancja na zakwaszenie gleby.

Nadek - wartość technologiczna dobra do bardzo dobrej. Plenność dość dobra. Masa 1000 ziarn bardzo mała, wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka w ziarnie średnia. Średnia tolerancja na zakwaszenie gleby.

Ryton - wartość technologiczna bardzo dobra. Plenność przeciętna. Masa 1000 ziarn i wyrównanie ziarna przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Zawartość białka w ziarnie średnia. Dość duża tolerancja na zakwaszenie gleby.

Wskaźnik wartości browarnej Q (w skali 9-stopniowej)
  • 8,21-9,00 - wartość browarna bardzo dobra;
  • 7,41-8,20 - dobra do bardzo dobrej;
  • 6,61-7,40 - dobra;
  • 5,81-6,60 - średnia do dobrej;
  • 5,00-5,80 - średnia.

Źródło: "Farmer" 02/2005