- W obowiązującym obecnie okresie programowania wymogi wydają się być zaostrzone i w większym stopniu będą decydować o tym, co rolnik będzie siał na swoich polach.
- O tym decydować będzie tzw. warunkowość. Warunkowość to teraz podstawowy, obowiązkowy element płatności bezpośrednich, od których zależeć będzie czy rolnik dostanie dopłaty czy też nie.
- Obowiązująca warunkowość, została ujęta w opracowanych normach GAEC (z angielskiego good agricultural and environmental condition of land).
W nowym okresie programowania stworzono 9 takich norm. Każda wnosi określone obowiązki, a jedna z nich GAEC 7 uderzy mocno w rolników uprawiających np. kukurydzę w monokulturze.
GAEC 7. Zmianowanie i dywersyfikacja upraw na GO
Norma ta można powiedzieć, że została zaczerpnięta z obowiązujących wymogów zazielenienia w zakresie dywersyfikacji upraw. Jest jednak rozszerzona o kolejne obowiązki i bardziej restrykcyjna. No i obowiązkowa.
Nie wchodzi w tym roku udało się uzyskać derogację od wdrożenia normy (zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) 2022/1317.
O czym mówi norma GAEC 7 - przypomnienie
Mówi ona o tym, że rolnik mający w gospodarstwie powyżej 10 ha GO musi uprawiać co najmniej 3 różne uprawy w gospodarstwie, przy czym uprawa o największej powierzchni nie może zajmować więcej niż 65% GO, a 2 uprawy o największej powierzchni nie mogą łącznie zajmować więcej niż 90% GO.
Za uprawę uznaje się:
• rodzaj roślin;
• formę jarą i ozimą tego samego rodzaju roślin;
• gatunek roślin z rodzin: kapustowatych (Brassicaceae), psiankowatych (Solanaceae), dyniowatych (Cucurbitaceae);
• grunt ugorowany;
• trawy lub inne zielne rośliny pastewne.
Rodzina, rodzaj i gatunek roślin - zgodnie z klasyfikacja botaniczną
Kolejna mówi o tym, że na powierzchni o co najmniej 40% GO w gospodarstwie jest prowadzona inna uprawa w plonie głównym w porównaniu z rokiem poprzednim.
Ten warunek uznaje się za spełniony, jeżeli na danej działce rolnej:
- w uprawę w plonie głównym zostanie wprowadzona wsiewka i utrzymana co najmniej do wysiewu kolejnej uprawy w plonie głównym lub przez co najmniej 8 tygodni od dnia zbioru uprawy w plonie głównym (oświadczenie – dzień zbioru uprawy głównej) lub
- po zbiorze uprawy w plonie głównym zostanie wprowadzony:
- międzyplon ozimy utworzony przez wysiew co najmniej jednego gatunku roślin i tworzący okrywę roślinną co najmniej od dnia 1 listopada do dnia 15 lutego lub
- międzyplon ścierniskowy utworzony przez wysiew co najmniej jednego gatunku roślin w okresie od dnia1 lipca do dnia 20 sierpnia, i utrzymany co najmniej do dnia 15 października, a w przypadku złożenia oświadczenia o dniu wysiewu – przez okres co najmniej 8 tygodni od tego dnia.
Max 3 lata na polu
Co ważne norma ta mówi także, że we wszystkich GO w gospodarstwie taka sama uprawa w plonie głównym nie może być prowadzona dłużej niż 3 lata.
- Norma wejdzie w życie w roku 2024, ze względu na to, że udało się uzyskać derogację na to. Lata będzie trzeba policzyć odpowiednio do tyłu – poinformował Departament Płatności Bezpośrednich Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na szkoleniu, które miało miejsce 3 marca 2023r. w Warszawie.
Jeden z obecnych na miejscu rolników zapytał: Mam na jednej działce kukurydzę, sieję ją w monokulturze, tej wiosny czyli w roku 2023 też planuje siać kukurydze. To w którym roku w końcu roku będę miał blokadę?
- Norma jest już określona i zacznie obowiązywać w roku 2024. Zasada jest taka: uprawa nie może być prowadzona na tym samym polu dłużej niż trzy lata. Jeśli ta sama uprawa będzie w roku 2024, ona nie może być już dalej uprawiana jako kolejny 4 rok z rzędu – odpowiedział przedstawiciel Ministerstwa na szkoleniu.
Z tej interpretacji ciężko zatem wywnioskować, czy kukurydzę uprawianą od lat w monokulturze rolnik w tej sytuacji będzie mógł zasiać w 2024 czy też nie? Czy „blokada” będzie dopiero obowiązywać od roku 2025.
W związku z tą informacją posypały się pytania: dlaczego działa to wstecz, dlaczego nie liczymy od 2024 roku i ten wymóg 3 lat zacznie działać np. w 2026? Ministerstwo odpowiedziało, że byłoby to bezsensu, bo by się okazało, że norma obowiązuje zbyt krótko (programowanie jest zaplanowane do roku 2027).
– Liczymy wstecz od 2024 roku– doprecyzowało Ministerstwo.
A co jeśli rolnik wydzierżawi lub zakupi nowy grunt, skąd ma wiedzieć co było siane na tym gruncie 3 lata wstecz? A co jeśli na działce rolnej po 3 latach zostanie na 1 rok zmieniona osoba zgłaszająca działkę do płatności? – posypały się kolejne z sali pytania. Czy jeśli po kukurydzy rolnik zasieje międzyplon (przypis. red.: tylko kiedy? w jakim celu? może by to się tylko udało w przypadku kukurydzy na kiszonkę) to czy przerwie ten wymóg 3 lat i dalej będzie mógł siać kukurydzę? Niestety odpowiedzi te pytania nie były precyzyjne. Pytania te jednak świadczą o szczegółowej potrzebie interpretacji tego wymogu. Będziemy na tym czuwać.
Oczywiście zakaz monokultury dotyczy także pozostałych gatunków uprawnych, nie tylko kukurydzy. Są jednak wyjątki.
Kiedy norma GAEC 7 nie będzie musiała być spełniana?
Przepisy ustanowione dla normy przewidują wyłączenie gospodarstw:
- w których więcej niż 75% powierzchni gruntów ornych jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych, lub ugorowanych, lub wykorzystywanych do uprawy roślin bobowatych, lub
- w których więcej niż 75% powierzchni użytków rolnych jest trwałymi użytkami zielonymi lub wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych, lub
- o powierzchni gruntów ornych do 10 ha, lub
- w których jest prowadzona produkcja ekologiczna (wyłączenie dotyczy gruntów, na których jest prowadzona taka produkcja; prawo a nie obowiązek).
Zmianowanie upraw nie obowiązuje w przypadku upraw w plonie głównym korzystnie wpływających na poprawę i zachowanie potencjału gleby:
- gruntów ugorowanych,
- rośliny bobowate,
- trawy i inne zielne rośliny pastewne,
- mieszanki roślin bobowatych drobnonasiennych z trawami, oraz
- upraw wieloletnich.
Obserwuj nas w Google News
Komentarze