Gleby lekkie i bardzo lekkie stanowią ponad 60 proc. gruntów ornych w Polsce. Charakteryzują się niską produktywnością i ograniczoną możliwością wyboru roślin, które możemy na nich uprawiać z zyskiem. Godna polecenia jest uprawa na tych glebach żyta hybrydowego osiągającego w tych warunkach plon sięgający 5-7 t/ha. Żyto hybrydowe uprawiane na glebach lekkich i średnich w porównaniu do pszenicy i pszenżyta oznacza się wyższym i stabilniejszym plonem. Wynika to z jego niskiego współczynnika transpiracji, wynoszącego 350 l wody na kg suchej masy (s.m.). Współczynnik transpiracji dla pszenicy to 450-500 l wody/s.m. Czyli pszenica w porównaniu do żyta potrzebuje na wytworzenie tej samej ilości s.m. więcej wody o 30-40 proc.

Żyto w Polsce zajmuje obszar ok. 1 mln ha. Połowa tej powierzchni obsiewana jest odmianami mieszańcowymi. Powodem wciąż rosnącej popularności jest fakt, że bez względu na kompleks glebowy gwarantują wyższy plon niż odmiany liniowe. W dużym stopniu zawdzięczają to zjawisku heterozji wykorzystywanemu w ich hodowli, które wywołało zmiany nie tylko w morfologii roślin, lecz także w agrotechnice uprawy, a dotyczą one m.in. siewu.

Termin siewu

W Polsce jest wyodrębnionych 5 agrotechnicznych terminów siewu żyta ozimego. Najszybciej powinno być zasiane w gospodarstwach zlokalizowanych na terenie Polski północno-wschodniej i na Pogórzu – od 5 do 15 września. Najpóźniej natomiast w gospodarstwach zlokalizowanych na Pomorzu Zachodnim. Optymalny termin siewu żyta w tym regionie to okres od 20 września do 5 października.

W przypadku żyta hybrydowego zalecane przez IUNG terminy można przyspieszyć o 3-5 dni. Większe zmiany przynoszą więcej szkód niż korzyści, bowiem wydłuża się okres wegetacji jesiennej, doprowadzając do znacznego zagęszczenia plantacji. Prowadzenie jej jest wówczas bardzo kłopotliwe i zmusza do interwencyjnego już jesienią stosowania fungicydów. Innym problemem przy bardzo wczesnych terminach siewu jest ryzyko wejścia uprawy jeszcze przed zimą w fazę strzelania w źdźbło i wynikająca stąd konieczność oprysku plantacji regulatorem wzrostu. Żyto hybrydowe powinno mieć do dyspozycji 6 tygodni (42 dni, licząc od dnia siewu) wegetacji przed przerwą zimową.

Głębokość siewu

Optymalna głębokość siewu żyta to 2-3 cm. W przypadku zastosowania niektórych herbicydów wymagane jest głębsze umieszczenie materiału siewnego, dlatego przed przystąpieniem do siewu należy zapoznać się z etykietą wybranego pestycydu, aby uniknąć potencjalnych problemów w uprawie.

Norma wysiewu
Materiał siewny sprzedawany jest w jednostkach siewnych (j.s.). Jedna jednostka zawiera milion kiełkujących nasion. Gęstość siewu w zależności od warunków glebowych i terminu siewu to 160 do 220 szt. nasion/m2. Zatem siejąc żyto w optymalnym terminie i zakładając np. gęstość wysiewu na poziomie 200 szt./m2, zużyjemy na ha 2 mln nasion, czyli 2 j.s. Otrzymany wynik mnożymy przez wagę jednostki, np.: 2 x 36 kg = 72 kg/ha.  Średnio wysiewa się od 55 kg do 88 kg/ha.

Żyto hybrydowe ma niską normę wysiewu, ponieważ charakteryzuje je bardzo duży współczynnik krzewienia. Wysiewając 200 ziaren/m2 i zakładając krzewienie produkcyjne na poziomie 2,8-3,5 źdźbła na jedną roślinę możemy oczekiwać zagęszczenia kłosów na poziomie 500-630 szt./m2, co w zupełności wystarcza do uzyskania wysokich plonów.

Zwiększenie normy wysiewu o 10 proc., do 2,2 j. s./ha, uzasadnia wyłącznie opóźniony termin siewu. Natomiast przy siewie w terminie wcześniejszym od optymalnego należy zmniejszyć zalecaną normę wysiewu o 10 proc., czyli zużyć 1,8 j.s./ha. Pamiętajmy jednak, że późny termin siewu można kompensować wyższą normą wysiewu tylko w pewnych granicach.

Zawsze należy kierować się zasadą – im termin siewu wcześniejszy, tym norma wysiewu niższa, natomiast im termin siewu późniejszy od optimum, tym norma wysiewu większa.