Cechy monogenowe – rozwój i ograniczenie strat finansowych

W Laboratorium Genetyki Bydła rozpoczęto testowanie i przygotowanie do wdrażania usługi oznaczania cech jednogenowych. Jak niedawno informowaliśmy, obecnie dostępne jest np. oznaczenie typu beta-kazeiny, zaś w przyszłości będą podejmowane prace nad pozyskaniem informacji o pozostałych typach kazein, co ułatwi doskonalenie w kierunku pozyskiwania mleka o wysokiej przydatności w serowarstwie. Badane będą również cechy bezrożności oraz dość szeroki panel cech związanych z wadami genetycznymi, cechami letalnymi, jak również cechami wpływającymi na wydajność mleczną, zdrowotność zwierzęcia i jego przydatność do dalszej hodowli.

Czytaj więcej

LGB – co ciekawego przygotowano dla hodowców?

Jak zaznaczył Dariusz Kamola, kierownik Laboratorium Genetyki Bydła, trudno z przygotowywanego panelu cech jednogenowych wybrać jedną najbardziej użyteczną, jednak wytypował i krótko opisał dwie szczególnie intersujące.

Pierwsza z opisanych cech, należy do grupy cech użytkowych. Jest to oznaczenie beta-kazeiny typu A2 i pozwala na odpowiedni dobór zwierząt do produkcji mleka określanego jako mleko o obniżonej alergenności, jak podkreślił Kamola.

– Jest to produkt, który zdobywa coraz większą popularność na zachodzie. Widoczny jest coraz większy nacisk na selekcję w tym kierunku, a jedyna droga doprowadzenia stada do produkcji tego produktu to selekcja genetyczna – mówił kierownik Laboratorium. – W tej chwili możemy spotkać dwa typu beta-kazeiny. Jest to beta-kazeina A1, która jest bardzo popularna w populacji, oraz beta-kazeina A2, która jest mniej popularna, ale posiada obniżoną alergenność. Jest to dość ciekawy przypadek genu, który nie jest ani dominujący, ani recesywny, czyli zwierzę posiadające genotyp A1A1 będzie produkowało mleko jedynie A1, zwierzę posiadające genotyp A2A2 będzie produkowało wyłącznie mleko A2, a heterozygota posiadająca genotyp A1A2 będzie produkowała mleko zawierające i taką i taką kazeinę, które niestety będzie bezużyteczne do celów produkcji żywności o obniżonej alergenności – informował.

Czytaj więcej

Mleko A2 – dobra opcja dla seniora

Drugą wytypowaną cechą była odkryta stosunkowo niedawno wada genetyczna - deficyt cholesterolu. Jest to coraz bardziej istotna w populacji bydła choroba letalna, czyli doprowadzająca do upadku zwierząt.

 – W tej chili obserwujemy w próbce populacji około 3,8 proc. nosicieli tej wady. Jest to nowa choroba, która została po raz pierwszy opisana w 2015 roku. Charakteryzuje się ona tym, że zwierzę rodzi się zdrowe, a po kilku dniach rozpoczynają się intensywne biegunki, problemy z jedzeniem i w ciągu kilku dni do tygodni następuje upadek cielęcia – opisywał kierownik Laboratorium. – Choroba ta jest istotna, ponieważ generuje dość duże koszty po stronie hodowcy, związane z opieką weterynaryjną, a będąc chorobą nieuleczalną bezwzględnie doprowadza do upadku zwierzęcia. W tej chwili ta cecha jest szykowana do uruchomienia, ale niedługo będzie można zbadać swoje zwierzęta pod tym kątem. Cecha ta jest o tyle dobra, że należy do cech recesywnych, więc jeśli tylko jeden z rodziców jest nosicielem to można w miarę bezpiecznie stosować takie krzyżowanie, aczkolwiek przy już dużym udziale w populacji należy zacząć zwracać na to uwagę – zaznaczył Kamola.

Deficyt cholesterolu należy do cech recesywnych, czyli do wystąpienia choroby niezbędna jest obecność w genotypie danego zwierzęcia dwóch, sparowanych alleli recesywnych. Jeżeli zwierzę jest nosicielem, czyli heterozygotą posiadającą jeden allel dominujący a drugi recesywny, wada nie ujawni się. W związku z tym nosiciel może być  bezpiecznie wykorzystywany do rozrodu, pod warunkiem odpowiedniego doboru partnera (homozygoty dominującej).