Zespół oddechowy bydła BRD (z ang. Bovine Respiratory Disease) jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych cieląt mlecznych. BRD powodują dwie grupy czynników etiologicznych (wirusowe oraz bakteryjne), dodatkowo wzmacnianych przez czynniki środowiskowe (nadmierne stłoczenie i wilgotność) oraz stres. Duże znaczenie ma również nieprawidłowa ilość siary przyswojona przez cielę po porodzie.

Choroba ta dotyka głównie cieląt poniżej szóstego miesiąca życia. Powoduje stan zapalny płuc, skutkujący nieodwracalnymi zmianami w płucach oraz dużymi stratami ekonomicznymi związanymi m.in. z obniżoną odpornością i niższymi przyrostami.

Do konsekwencji BRD należą przede wszystkim:

  • zwiększona śmiertelność
  • zwiększona częstotliwość przedwczesnego brakowania
  • wyższy wiek pierwszego wycielenia
  • niższy średni przyrost dobowy
  • niższa produkcja mleka podczas pierwszej laktacji

Wpływ BRD - sprzeczne dane

Niestety dane dotyczące krótko- i długoterminowego wpływu BRD na zdrowie i wydajność bydła mlecznego są skąpe oraz często sprzeczne i niepewne, co komplikuje dokładne oszacowanie strat ekonomicznych związanych z występowaniem BRD u jałówek mlecznych, jak podkreślili autorzy badania, którego celem był przegląd literatury naukowej na temat wpływu BRD u cieląt na zdrowie i późniejszą wydajność bydła mlecznego oraz podsumowanie wyników badań przy użyciu podejścia metaanalitycznego.

Autorzy pracy podkreślają, że takie oszacowanie jest kluczowe przy przeprowadzaniu analizy kosztów i korzyści oraz podejmowaniu decyzji, jakie środki zapobiegawcze należy wdrożyć w gospodarstwach mlecznych.

Badania do analizy wybrano z kilku baz danych. Za odpowiednie uznano jedynie badania opisujące przypadki naturalnego zakażenia BRD w okresie od urodzenia do 12 miesiąca życia u cieląt mlecznych hodowanych w Europie i Ameryce Północnej. Uwzględniono zarówno badania obserwacyjne, jak i randomizowane badania kontrolowane.

Jałówki po BRD dużo bardziej narażone na upadki

Z początkowej puli 525 pozycji literaturowych do badania włączono 27 artykułów pełnotekstowych z oryginalnymi danymi. Modele metaanalizy przygotowano dla 4 wyników: prawdopodobieństwa zgonu (n= 7 badań), prawdopodobieństwa eliminacji ze stada przed pierwszym wycieleniem (n = 5 badań), średniego przyrostu dobowego (n = 10 badań) oraz produkcji mleka w czasie pierwszej laktacji (n = 5 badań).

W tych modelach jałówki, u których zdiagnozowano BRD we wczesnym okresie życia, były 2,85 razy bardziej narażone na upadek niż jałówki, u których nie stwierdzono tej choroby. Dotyczyło ich również 2,3 razy większe prawdopodobieństwo, że zostaną usunięte ze stada (przez śmierć, ubój lub w następstwie sprzedaż) przed pierwszym wycieleniem.

Niższa produkcja mleka i przyrosty dobowe

Ponadto jałówki, które w pierwszym roku życia chorowały na BRD charakteryzowały się niższym średnim przyrostem dobowym (o 0,067 kg/dzień) oraz mniejszą produkcją mleka w pierwszej laktacji (o 121,2 kg).

Badacze przeanalizowali również inne wyniki dotyczące zdrowia i wydajności, takie jak wiek pierwszego wycielenia i prawdopodobieństwo nieukończenia pierwszej laktacji, jednak nie mogły zostać one podsumowane przy użyciu metody metaanalizy, ponieważ podejścia stosowane do określania tych czynników w poszczególnych badaniach zbytnio się różniły. Jednak znaczna część badań wskazywała na mniejszy lub większy wpływ negatywny.