Im wyższy udział w genotypie tej rasy genów bydła hf, tym słabiej widoczne są te cechy. Bydło polskie czarno-białe jest jedną z czterech ras rodzimych objętych programem ochrony zasobów genetycznych. Celem programu jest odtworzenie i utrzymanie populacji krów rasy polskiej czarno-białej o dwukierunkowym typie użytkowania. Prowadzone prace hodowlane zmierzają do odtworzenia bydła w starym typie budowy i użytkowości mięsno-mlecznej poprzez obniżenie krwi hf.


Pan Mariusz Banaszek z powiatu pińczowskiego w województwie świętokrzyskim posiada  w swoim stadzie krzyżówki hf z rasą polską czarno-białą, a także kilka sztuk czystej rasy rodzimej, do których przysługują dopłaty do krowy w wysokości 1140 zł w ramach programu ochrony zasobów genetycznych.

– Obecnie, gdy problemem jest inbred i niska odporność, poszukuje się alternatywy. Ja nie muszę się o to martwić, gdyż od zawsze stawiałem na rodzimą rasę – mówi Mariusz Banaszek.

Wydajność krów rasy polskiej czarno-białej w gospodarstwie Pana Mariusza jest najwyższa w województwie i wynosi 5909 litrów. Dwie najlepsze krowy dały ponad 8000 l. Mleko charakteryzuje się niską zawartością komórek somatycznych, krowy są spokojne, łatwo się doją.

Jak tłumaczy pan Mariusz, rasa ta ma tak obecnie poszukiwaną cechę jak długowieczność. Najstarsza krowa w stadzie ma ponad 20 lat i dała około 6 tysięcy litrów, a matka jej dożyła trzydziestki. Do innych zalet należy zaliczyć łatwość zacieleń, a ze względu na szeroki zad nie ma problemów również z wycieleniami. Cielęta rodzą się bardziej żywotne i o większej wadze niż hf. Nie zdarzały się padnięcia cieląt. Krowy są mało wybredne pod względem paszowym i odporne na złe warunki środowiskowe.

– Krowy te lepiej znoszą stres cieplny. Mieszanki z hf przy wysokich temperaturach dają znacznie mniej mleka, a później nie wracają do poprzedniej wydajności. Tak jak zaobserwowałem na własnym stadzie, nasza rodzima rasa znacznie lepiej sobie z tym radzi – tłumaczy pan Mariusz i dodaje, że interwencje weterynaryjne w przypadku czarno- białych są sporadyczne, znacznie częściej dotyczą mieszanek z hf. Jeśli jednak zdarzy się jakaś choroba, rasa rodzima przechodzi ją znacznie łagodniej.

Pan Mariusz wskazuje również na korzyści ze sprzedaży krów wybrakowanych, gdyż krowy te cechuje duża masa i wysoka mięsność.

- Szczególnie polecam tę rasę gospodarstwom, które nie są w stanie zapewnić takich warunków utrzymania, jakich wymaga rasa hf. Utrzymanie mniej wymagających krów byłoby dla tych obór szansą na zwiększenie dochodu – tłumaczy pan Mariusz.

Rasa polska czarno-biała objęta została programem ochrony zasobów genetycznych w 2008 roku. Według danych Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego w 2008 roku programem objętych zostało 641 krów, a w 2011 liczba ta wzrosła do 2227.