O korzyściach ekonomicznych płynących z poprawy długowieczności krów w stadzie przekonywał prof. Zenon Nogalski z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, podczas konferencji zorganizowanej przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego.

Szybki wzrost wydajności krów w ostatnich latach wiąże się z szeregiem niekorzystnych zjawisk związanych z nasilonym występowaniem zaburzeń przemiany materii, schorzeń nóg, racic i wymienia oraz problemami w rozrodzie. W efekcie rosną koszty leczenia, brakowanie oraz skrócenie okresu użytkowania krów, czego konsekwencją jest spadek rentowności produkcji.

Średnia żywotność produkcyjna krów w krajach o wysokim poziomie produkcji mieści się w granicach 3 - 4,5 roku. Uwzględniając pierwsze wycielenie w wieku około 2 lat łączna długość życia od urodzenia do wyjścia ze stada wynosi więc od 5 do 6,5 lat. Natomiast, jak informował prof. Nogalski, naturalna długość życia bydła mlecznego, która w obecnych warunkach jest nieosiągalna, wynosi około 20 lat.

Krowy uzyskują szczytową wydajność w okolicach 3-4 laktacji. Skutkiem skrócenia czasu użytkowania krów są wysokie potrzeby remontowe stada. Taka sytuacja wyklucza źródło dodatkowego dochodu, jakim mogłaby być sprzedaż nadprogramowych jałówek. Dodatkową konsekwencją jest słabsza selekcja młodzieży hodowlanej, czego skutkiem jest spowolnienie postępu hodowlanego.

Najczęstsze przyczyny brakowania krów

Do głównych przyczyn brakowania krów w populacji aktywnej wg Polskiej Federacji Hodowców Bydła Producentów Mleka należą: niepłodność (40,67 proc.), kulawizny (15 proc.), choroby metaboliczne i układu pokarmowego (13,94 proc.), choroby gruczołu mlekowego (9,79 proc.) i choroby zakaźne. Około 70 proc. problemów zdrowotnych u krów mlecznych występuje w okresie przejściowym, tuż przed wycieleniem oraz w pierwszym okresie laktacji, a większość z nich wynika z występowania ujemnego bilansu energetycznego.

Dlaczego długowieczność się opłaca?

Długowieczność charakteryzuje się niską odziedziczalnością przez co genetyczne jej doskonalenie jest powolne. Najprostszym i dającym efekty w krótkim czasie sposobem wydłużenia okresu przebywania krów w stadzie jest poprawa warunków środowiskowych. Jak podkreślał prof. Nogalski, wyższa długowieczność umożliwia rozłożenie kosztu odchowu jałówki, wynoszącego ok. 6000 zł, na większą produkcję mleka. Dla przykładu porównano obciążenie kosztami odchowu przy produkcji życiowej wynoszącej 2 oraz 4 laktacje. W przypadku 2 laktacji, w których uzyskano 17 000 kg mleka, koszt odchowu obciąża każdy kilogram wyprodukowanego mleka nakładem w wysokości 35 groszy. Natomiast przy 4 laktacjach i produkcji wynoszącej 34 000 kg mleka, obciążenie kosztem odchowu spada do zaledwie 17,5 grosza na każdy kilogram uzyskanego mleka.