Projektowana ustawa wprowadza szereg rozwiązań mających umożliwić uporządkowanie niektórych przepisów dotyczących utrzymywania, leczenia i przemieszczania zwierząt, jak czytamy w ocenie skutków regulacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach mających na celu poprawę nadzoru nad zdrowiem i ochroną zwierząt.
Zmiany w zakresie interwencyjnych odbiorów zwierząt
Bardzo ważną kwestią w rzeczonej ustawie są zmiany w zakresie tzw. interwencyjnych odbiorów zwierząt przez przedstawicieli organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
Wprowadzone przepisy z jednej strony pozostawią przedstawicielom organizacji prozwierzęcych uprawnienie do odebrania zwierzęcia w sytuacji niecierpiącej zwłoki, co było przedmiotem wielu interwencji zarówno tych organizacji, jak również parlamentarzystów i Rzecznika Praw Obywatelskich, a z drugiej strony zobowiążą osoby odbierające zwierzę do poinformowania organów uprawnionych do wydania decyzji o czasowym odbiorze o miejscu pobytu odebranego zwierzęcia gospodarskiego, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie do dnia następującego po dniu jego odebrania.
Ponadto podmiot, który odebrał zwierzę lub podmiot, któremu zwierzę zostało przekazane, informują wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o każdej zmianie miejsca pobytu tego zwierzęcia w terminie do dnia następującego po dniu zmiany tego miejsca, co może być przydatne, gdyż organizacje często nawet nie są w stanie udzielić informacji na temat aktualnego miejsce pobytu odebranych zwierząt.
Niepoinformowanie o zmianie miejsca pobytu odebranych zwierząt w wyznaczonym terminie podlegać będzie karze grzywny od 1000 do 10 000 zł.
Jednocześnie przedstawiciele takich organizacji społecznych zostaną zobowiązani do zawiadomienia prokuratora lub Policji o zagrożeniu życia lub zdrowia zwierzęcia, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie do dnia następującego po dniu odebrania zwierzęcia.
Łatwiejszy zwrot odebranych zwierząt?
Proponuje się także, aby organ uprawniony do wydania decyzji o czasowym odbiorze zwierzęcia nakazał organizacji zwrot tego zwierzęcia, jeżeli postępowanie w sprawie odebrania zostanie umorzone lub decyzja o odbiorze zostanie uchylona albo sąd nie orzeknie przepadku zwierzęcia, postępowanie karne w tej sprawie zostanie umorzone lub zostanie wydane postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.
Obecnie odebrane zwierzęta są zwracane dopiero gdy zakończone zostanie postępowanie karne, a sąd nie orzeknie przepadku zwierzęcia lub jeżeli postępowanie karne w tej sprawie zostanie umorzone. Tymczasem wiele spraw kończy się wydaniem decyzji o odmowie odebrania zwierzęcia, co w opinii organizacji społecznych nie jest podstawą do zwrotu odebranego zwierzęcia.
Nieprawidłowości w działaniu organizacji prozwierzęcych
Jak informuje MRiRW, do ministerstwa docierają informacje o przypadkach niewłaściwego wykonywania swoich uprawnień przez organizacje społeczne. Nieprawidłowości te dotyczą samej zasadności podjęcia interwencji i odebrania zwierząt, jak również:
1) nieinformowania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o odebraniu zwierząt, co utrudnia temu organowi wydanie rozstrzygnięcia o zasadności odebrania zwierząt z jednej strony, z drugiej natomiast oddala w czasie możliwość obrony swoich praw przez właściciela odebranych zwierząt i zmniejsza szanse na ich odzyskanie;
2) wielokrotnych zmian miejsca przebywania odebranych zwierząt, utrudniającej, a nawet uniemożliwiającej ich późniejszy zwrot właścicielowi;
3) uchylanie się od zwrotu odebranych zwierząt.
Powyższe nieprawidłowości należy oceniać także w kontekście obowiązku ponoszenia przez dotychczasowego właściciela lub opiekuna kosztów transportu, utrzymania i koniecznego leczenia czasowo odebranych zwierząt, jak dodaje MRiRW.
Organizacje prozwierzęce bez „mundurów”
Organizacje prozwierzęce będą także zobowiązane do podejmowania swoich zadań w sposób zapewniający ich odróżnienie od instytucji państwowych i samorządowych, w szczególności nie stosując nazw, tytułów, odznak, strojów, mundurów, lub ich elementów, mogących wprowadzać w błąd co do ich prywatnoprawnego charakteru i posiadanych uprawnień.
Jest to szczególnie korzystne, gdyż przedstawiciele organizacji prozwierzęcych mają tendencję do dodawania sobie powagi strojami i tytułami łudząco podobnymi do tych stosowanych w służbach mundurowych, przez co, jak stwierdza MRiRW, mogą wywoływać u osoby, u której zamierzają podjąć interwencję przekonanie, że ma ona do czynienia z instytucją państwową dysponującą wszelkimi środkami do jej skutecznego przeprowadzenia.
Monitoring w ubojniach
Ustawa przewiduje również wprowadzenie obowiązku rejestracji w ubojni, w postaci cyfrowej, obrazu w miejscach wyładunku zwierząt oraz w pomieszczeniach do ogłuszania i wykrwawiania zwierząt we wszystkie dni w roku przez całą dobę.
Nagrania mają umożliwiać ustalenie kto, kiedy, gdzie i w jaki sposób wykonywał czynności w wymienionych pomieszczeniach. Mają być one przechowywane przez co najmniej 3 miesiące i przekazywane organom Inspekcji Weterynaryjnej na ich żądanie.
Brak możliwości stosowania przymusu i wejścia na teren prywatny
Ministerstwa podkreśla także, że choć organizacje społeczne mają obecnie prawo odebrać zwierzę w przypadkach określonych w zmienianej ustawie, to jednak nie zostały one wyposażone w możliwość stosowania środków przymusu bezpośredniego, by móc dokonać tego odbioru także w przypadku sprzeciwu właściciela lub opiekuna zwierząt.
Uprawnienia do interwencyjnego odbierania zwierząt oraz do stosowania środków przymusu bezpośredniego posiadają wyłącznie funkcjonariusze Policji oraz strażnicy straży gminnych.
Organizacje społeczne nie zostały wyposażone w uprawnienia kontrolne oraz nie mają prawa wejścia na teren prywatny bez zgodny właściciela.
W ocenie MRiRW niepokojące jest, że organizacje społeczne przypisują sobie powyższe uprawnienia w drodze niedopuszczalnej, rozszerzającej wykładni, czemu dano wyraz w piśmie skierowanym do Marszałek Sejmu RP, w którym stwierdzono, że „[…] teza o braku posiadania uprawnień kontrolnych przez organizacje społeczne, których statutowym celem jest ochrona zwierząt, jest niezgodna z aktualnie obowiązującym stanem prawnym”, „[…] na podstawie ustawy, która przyznaje im prawo do odebrania zwierzęcia właścicielowi w wypadkach niecierpiących zwłoki, a tym samym dokonania niezbędnej analizy stanu faktycznego do podjęcia takowej decyzji”. Jednak zdaniem ministerstwa rolnictwa w żadnym miejscu ustawa nie wyposaża organizacji społecznych w instrumenty służące „dokonaniu niezbędnej analizy stanu faktycznego”, a domniemywanie uprawnień kontrolnych organizacji społecznych jest nie do pogodzenia z zasadami demokratycznego państwa prawa.
Nowy termin wprowadzenia elektronicznej książki leczenia zwierząt
Projekt ten zakłada także przesunięcie o rok terminu wprowadzenia tzw. elektronicznej książki leczenia zwierząt z uwagi na opóźnienie prac związanych z powstaniem odpowiedniego systemu informatycznego.
Usprawnienie wydawania zaświadczeń o prawie wykonywania zawodu lekarza weterynarii
Jednym z zadań wspomnianej ustawy ma być także usprawnienie procesu wydawania lekarzom weterynarii zaświadczeń o prawie wykonywania zawodu lekarza weterynarii oraz dyplomów lekarzom weterynarii, którzy otrzymali tytuł specjalisty.
Alternatywny system przemieszczania świń
Projektowana ustawa ustanawia również alternatywny system przemieszczania świń, który umożliwi posiadaczom świń, którzy będą chcieli skorzystać z tego systemu, przemieszczenie świń bez konieczności zaopatrywania ich w świadectwo zdrowia, w tym z obszarów objętych ograniczeniami oraz objętych środkami zwalczania chorób zakaźnych, jeżeli zgodę na takie przemieszczenie wyrazi powiatowy lekarz weterynarii.
System ten będzie dotyczył wyłącznie świń przemieszczanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Projektowana ustawa uprości również procedury związane z rejestracją zgłoszeń w ramach alternatywnego systemu przemieszczania świń w związku z ich dokonywaniem przez posiadaczy wyłącznie w formie elektronicznej (na co najmniej na cztery dni przed planowanym przemieszczeniem).
Utrzymywanie zwierząt - zmiany w rejestracji i zatwierdzaniu zakładów
Kolejnym problemem, który ma rozwiązać ta ustawa jest opisywana przez nas wcześniej konieczność zgłaszania organom nadzoru weterynaryjnego wszystkich miejsc, w których są utrzymywane zwierzęta lądowe, która w szczególnym stopniu dotknęła osoby utrzymujące drób w niewielkich ilościach na własny użytek.
Jak podkreśla MRiRW potrzebne jest wprowadzenie zmian, które umożliwią wyłączenie z obowiązku rejestracji niektórych kategorii zakładów stwarzających nieistotne ryzyko dla zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego.
Kryteria uprawniające do przyznania tego rodzaju zwolnienia są następujące:
- w zakładzie nie są utrzymywane zwierzęta kopytne;
- w zakładzie w celach hodowlanych nie są utrzymywane psy, koty ani fretki;
- w zakładzie nie ma miejsca przemieszczanie utrzymywanych zwierząt lądowych, materiału biologicznego ani produktów pochodzenia zwierzęcego do lub z innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego;
- utrzymywane zwierzęta lądowe, materiał biologiczny lub produkty pochodzenia zwierzęcego nie są przeznaczone do przemieszczenia poza zakład.
Zróżnicowane opinie rolników – powrót piątki dla zwierząt czy ustawa prorolnicza?
Reakcje rolników są dość zróżnicowane. Niektórzy w ustawie tej upatrują powrotu tzw. Piątki dla zwierząt, a przynajmniej części jej zapisów. Inni zaś sądzą, że ustawa doprowadzi do ukrócenia samowoli organizacji prozwierzęcych.
Przyjęcie projektu przez Radę Ministrów planowane jest na drugi kwartał bieżącego roku.
Obserwuj nas w Google News
Komentarze