Właściwie zaplanowana dojarnia powinna umożliwiać dój wszystkich krów w ciągu ok. 1 h. Poczekalnia dla krów powinna być dostosowana do określonej wielokrotności liczby krów, która może być jednocześnie dojona w hali udojowej. Minimalna powierzchnia podłogi na jedną krowę nie może być mniejsza niż 1,35m2/szt. Szerokość alejek powrotnych zależy bezpośrednio od liczby krów, które jednocześnie opuszczają halę udojową. W mniejszych halach, gdzie liczba krów nie przekracza 15 szt. dojonych jednocześnie, wyjście o szerokości 1 m jest zupełnie wystarczające, natomiast w stadach większych powinno ono zostać rozszerzone do 1,5-1,8 m.

 

HALA UDOJOWA

Wielkość i typ hali udojowej powinny zostać dostosowane do wielkości stada. Najbardziej popularnymi typami hal są: tandem, "rybia ość", "bok w bok" oraz karuzelowa. W najmniejszych stadach stosuje się halę typu tandem, a w największych hale karuzelowe umożliwiające dojenie nawet 250 krów/h.

Hale typu tandem limitowane są liczbą zwierząt, która z reguły ograniczona jest do 4-8 szt. po jednej stronie w przypadku 1 dojarza i 8-12 w przypadku 2 dojarzy. Zaletą tego systemu jest indywidualne traktowanie oraz wygodny dostęp do poszczególnych sztuk. Ponadto krowy, które doją się dłużej, nie blokują już wydojonych. Wadą jest konieczność pokonywania przed dojarza długich dystansów pomiędzy obsługiwanymi krowami. Problem ten ogranicza hala typu "rybia ość", gdzie krowy ustawione są pod kątem w stosunku do korytarza udojowego. Niestety, wadą tego rozwiania jest fakt, że krowy, które doją się dłużej, hamują przepustowość tego systemu. Zupełnie odwrotne w stosunku do hali tandemowej rozwiązanie oferuje typ "bok w bok", gdzie krowy ustawione są tyłem do korytarza udojowego. Dzięki temu zminimalizowana jest odległość pomiędzy poszczególnymi krowami, jednak kosztem dostępności od wymienia oraz ograniczenia widoczności, szczególnie ćwiartek przednich. Aparaty udojowe na strzyki nakładane są od tyłu, pomiędzy nogami krowy. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania jest szybkie wyjście krów, jednak podobnie jak w hali udojowej typu "rybia ość" długo dojące się krowy znacząco obniżają tempo pracy tego systemu. Z kolei hale karuzelowe przeznaczone są dla największych stad. Dużą ich zaletą jest fakt możliwości zautomatyzowania i zestandaryzowania wszystkich czynności okołoudojowych. Wadą - poza kosztem - jest również fakt, że hala tego typu nie może być w żaden sposób rozbudowywana, konieczność jej zwiększenia może odbyć się tylko poprzez zakup większej hali. Natomiast w przypadku wcześniej wymienionych typów hal udojowych można je rozbudowywać, oczywiście pod warunkiem istnienia możliwości infrastrukturalnych.

ROBOT UDOJOWY

W przypadku automatycznych systemów doju krów, tzw. robotów udojowych, dój odbywa się na wydzielonym stanowisku udojowym. Jeden robot udojowy jest w stanie obsłużyć ok. 50-60 krów. Krowy trafiają do stanowiska poprzez wymuszony ruch zwierząt w obiekcie lub zachęcane paszą treściwą podawaną podczas doju. W przypadku pierwszego systemu konieczne jest więc dostosowanie organizacji całego budynku do potrzeb instalacji robota udojowego. Zaletą systemu jest na pewno zmniejszenie pracochłonności obsługi krów oraz zestandaryzowanie wszystkich czynności okołoudojowych. Wadą z kolei są jednak jeszcze relatywnie duże koszty systemu oraz wysokie koszty eksploatacyjne, jak również konieczne nieco inne kompetencje osób zajmujących się zarządzaniem stadem.

Artykuł ukazał się w czerwcowym wydaniu miesięcznika "Farmer"

Czytaj również:

Nowoczesna obora na długie lata

Strefa odpoczynku

Strefa żywienia

Strefa pojenia