Witaminy to związki organiczne niezbędne do prawidłowego wzrostu, zdrowia i rozwoju każdego organizmu. Jedną z form uzyskiwania witamin, jest ich spożywanie wraz z pokarmem – dotyczy to także rozpuszczalnej w tłuszczach witaminy D. Dla nas – ludzi – jej ważnym źródłem jest mleko krowie. Jednakże jej niedobór jest niebezpieczny nie tylko dla człowieka – niedostatek w organizmie zwierzęcym prowadzi także do negatywnych skutków i utraty zdrowia.

Wśród witamin D wyróżniamy formy:

  • D1 (kalcyferol) 
  • D2 (ergokalcyferol)
  • D3 (cholekalcyferol)
  • oraz D4 i D5.

Najbardziej znaną i rozpowszechnioną w przyrodzie jest witamina D3. W mleku krów możemy stwierdzić obecność witaminy D2 i D3. Witamina D posiada charakterystyczną cechę, odróżniającą ją od innych witamin, a mianowicie powstaje w skórze ludzi i zwierząt. Organizm może wyprodukować ją sam pod wpływem promieni słonecznych, które przemieniają w skórze tzw. prowitaminę D3 w cholekalcyferol. Dzięki temu mechanizmowi, u zwierząt dobrze odżywionych i przebywających na powietrzu (korzystających z promieni słonecznych) nie ma widocznych objawów niedoboru witaminy D.

Jedynie w czasie zimy i wczesnej wiosny lub przy alkierzowym utrzymywaniu krów, brak odpowiedniego nasłonecznienia może być przyczyną deficytu tej witaminy w organizmie. Wtedy należy podawać witaminę D krowom wraz z paszą. Źródłem witaminy D2 są pasze poddane procesom suszenia (promieni słonecznych), m.in.: siano. Największe zapotrzebowanie krów na witaminę D występuje w okresie zasuszenia (1200 j.m./kg s.m. dawki, wg. INRA).

Od wielu lat znana jest funkcja witaminy D jako regulatora przemian wapnia i fosforu w organizmie oraz tworzeniu kości. Odpowiedzialna jest za utrzymywanie korzystnego stosunku tych pierwiastków w tkankach. Witamina ta buduje układ szkieletowy organizmów żywych, pośrednio wpływa korzystnie na układ nerwowy oraz na skurcze mięśni, w tym serca.

Ponadto, u bydła witamina D:

  • przeciwdziała występowaniu zalegania poporodowego u krów mlecznych
  • chroni organizm młodych cieląt przed krzywicą i zahamowaniem wzrostu
  • bierze udział w procesie tworzenia rogu kopytowego krów