Od 1 do 6 sierpnia ulice Lizbony pełne będą młodych ludzi, którzy pragną wziąć udział w Światowych Dniach Młodzieży. W tym roku wydarzenie to wiąże się jednak z wieloma negatywnymi emocjami. Pojawiają się głosy wskazujące na próbę manipulacji młodymi ludźmi, którym sugeruje się, że za przelot do Lizbony i związany z tym ślad węglowy powinni „odpokutować” rokiem diety wegetariańskiej.

Absurdalne zalecenia dietetyczne

O zdumiewających zaleceniach informuje Konfederacja Rolników Portugalii (CAP), która pod koniec ubiegłego tygodnia opublikowała oświadczenie, w którym wzywa podmioty odpowiedzialne za zbiórkę oraz recykling opakowań i innych odpadów, które opracowały „kalkulatory pomiaru śladu węglowego” na potrzeby ŚDM, aby „ograniczyły się do rzetelnego wykonywania pracy, za którą odpowiadają w walce z zanieczyszczeniami i redukcją emisji, zamiast wydawać absurdalne zalecenia dietetyczne, bez podstaw naukowych i poza obszarem swojej działalności, co może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia oraz rozwoju fizycznego i poznawczego młodych ludzi.”

Światowe Dni Młodzieży – duże wydarzenie o wielkim śladzie węglowym

Organizatorzy Światowych Dni Młodzieży o inicjatywie neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla mówią już od kilku lat, jednak w 2020 r. skupiali się przede wszystkim na sadzeniu drzew. Jak wówczas informowali, wydarzenie Światowych Dni Młodzieży ma duży ślad węglowy spowodowany milionami pielgrzymów podróżujących z całego świata, którzy mają być goszczeni w jednym mieście. Chcąc zrównoważyć negatywny wpływ tego wydarzenia na środowisko organizatorzy postanowili posadzić 150 000 drzew na całym świecie.

Udostępniony wtedy został również kalkulator śladu węglowego oraz zalecenia dotyczącego jego redukcji. Wśród niemal trzydziestu propozycji redukcji emisji dwutlenku węgla znalazło się co prawda zalecenie dotyczące ograniczenia spożycia mięsa, jednak nie próbowano obarczać produktów odzwierzęcych winą za zmiany klimatyczne i skupiono się głównie na innych aspektach życia, których delikatne modyfikacje mogą istotnie wpłynąć na emisję gazów cieplarnianych. Nikt też nie zalecał przejścia na dietę wegetariańską.

Dieta wegetariańska „pokutą” za lot samolotem

Jednak w ciągu ostatnich trzech lat wiele musiało się zmienić, gdyż zgodnie z doniesieniami CAP w „Podręczniku Pielgrzyma” opracowanym dla uczestników ŚDM zawarto sugestię, aby młodzi ludzie zostali na rok wegetarianami, w celu zrekompensowania emisji dwutlenku węgla wynikającej z podróży samolotem do Portugalii.

Portugalscy rolnicy podkreślają także, że owe zalecenia oparte są na „kalkulatorze pomiaru śladu węglowego opracowanym przez podmioty zupełnie niezwiązane z obszarem żywnościowym”.

Takie zalecenia mogą skłonić młodych ludzi do skrajnych zachowań żywieniowych

CAP obawia się, że takie zalecenie może prowadzić do szkodliwych zachowań żywieniowych.

„Ta rekomendacja – wydana bez opieki i kontekstu przez te dwa podmioty (Novo Verde i ERP Portugal) i udostępniona w <<Podręczniku Pielgrzyma>> – sprzeczna z podstawowym, powszechnym prawem do pełnowartościowej i zbilansowanej diety, może skłonić młodych ludzi do skrajnych i radykalnych zachowań żywieniowych, których konsekwencje mogą być poważne dla ich zdrowia oraz rozwoju fizycznego i poznawczego, zwłaszcza u tych, którzy nie osiągnęli jeszcze dorosłości” – czytamy w komunikacie Konfederacji Rolników Portugalii.

Autorzy tych zaleceń powinni skupić się na własnym obszarze działalności

CAP zaapelowała do organizatorów Światowych Dni Młodzieży o przyjęcie „jedynej odpowiedzialnej postawy i wyeliminowanie tej absurdalnej i radykalnej sugestii z udostępnianej pielgrzymom dokumentacji”. Zasugerowała także, aby wspominane podmioty wysuwające apele dotyczące spożywania mięsa skupiły się na emisjach związanych ze swoim sektorem, w zakresie których jeszcze sporo zostało do zrobienia.

„Żąda się, aby podmioty, które zgłosiły tę sugestię, całkowicie ją wyeliminowały lub zastąpiły znanymi im przykładami z własnego obszaru działalności, który rzeczywiście boryka się z realnymi problemami środowiskowymi, zamiast proponować rezygnację ze spożywania mięsa – radę sprzeczną z dowodami naukowymi oraz promocją zdrowia publicznego” – zaznacza CAP.

Niezrozumiałe podporządkowanie się programowi animalistycznemu

W ocenie CAP „podtrzymywanie sugestii, że przyjęcie wegetarianizmu na rok zrekompensuje emisje powstające podczas podróży samolotem w obie strony oraz że poprawi stan środowiska, byłoby ogromnie nieodpowiedzialne i stanowiłoby niezrozumiałe podporządkowanie się programowi animalistycznemu”.

Organizacja podkreśla, że kwestia redukcji emisji dwutlenku węgla jest bez wątpienia sprawą najwyższej wagi, jednak nie można jej mylić z bardziej globalną kwestią zrównoważonego rozwoju, w której kluczowy udział ma rolnictwo i hodowla zwierząt.

„Istnieją modele produkcji zwierzęcej, takie jak szeroko stosowane w Portugalii ekstensywne pastwiska, które stanowią paradygmat zrównoważonego rozwoju, dlatego też aktywne promowanie eliminacji spożycia mięsa przyczynia się w niektórych sytuacjach do poważnych zakłóceń równowagi środowiskowej, ponieważ zwierzęta te, przeznaczone do spożycia, odgrywają istotną rolę w równowadze i ochronie ważnych ekosystemów” – tłumaczy organizacja.

CAP uważa, że Światowe Dni Młodzieży, jako wydarzenie znane na całym świecie, powinno być wykorzystywane do podnoszenia świadomości w zakresie zrównoważonych zachowań i postaw, nie może jednak służyć do promowania „zalecenia, które jest sprzeczne z interesami młodych ludzi i ogółu ludności, zdrowia publicznego oraz sektora produkcyjnego, które jest przeciwieństwem samej koncepcji zrównoważonego rozwoju”.

Każde wezwanie do wegetarianizmu powinno być opatrzone gwiazdką

Miejmy nadzieję, że niepoważne zalecenia nie odbiją się na zdrowiu młodych ludzi, którzy „podpuszczeni” do drastycznej zmiany nawyków żywieniowych mogliby nie uwzględnić wielu ważnych aspektów związanych z zaplanowaniem zbilansowanej diety bezmięsnej. Każdy ma prawo do własnych wyborów, jednak należy pamiętać, że wyeliminowanie mięsa z diety wiąże się z koniecznością uzupełnienia powstałych w ten sposób niedoborów różnych składników odżywczych, makro- i mikroelementów. Nie bez kozery trudność we właściwym bilansowaniu diety wegetariańskiej wymieniana jest jako jedna z głównych przyczyn rezygnacji z prób przejścia na wegetarianizm. Każdy, choćby najabsurdalniejszy apel o rezygnację ze spożywania mięsa powinien być uzupełniony wzmianką o konieczności przygotowania się do takiej zmiany.