Dostępnych jest coraz więcej technologii ułatwiających prace związane z produkcją zwierzęcą. Dotyczy to również wypasu, który przy zastosowaniu nowoczesnych technologii stać się nie tylko mniej wymagający pod względem nakładów pracy, ale i zdecydowanie efektywniejszy.

Pomiar wydajności plonowania dla dużych i małych gospodarstw

Do podstawowych technologii wspomagających wypas zaliczyć należy wszelkie rozwiązania pozwalające na pomiar wydajności plonowania, ponieważ to właśnie dobranie odpowiedniej obsady do produkcyjności pastwiska jest najtrudniejszym z aspektów wypasu, jak poinformowała nas podczas Szkoły Zimowej Hodowców Bydła prof. Iwona Radkowska z Zakładu Hodowli Bydła Instytutu Zootechniki PIB w Balicach.

– Bardzo pomocne są wszelkie wskaźniki wegetacji, które pozwalają określić wielkość plonowania, jednak zazwyczaj są to rozwiązania dedykowane dla większych gospodarstw. Natomiast dla małych gospodarstw polecane są np. herbometry, które pozwalają na bieżąco sprawdzać wydajność pastwisk i dostosowywać do niej obsadę zwierząt. Z kolei przy pomiarze produkcyjności użytków zielonych na dużych powierzchniach przydają się m.in. drony i satelity – tłumaczyła prof. Radkowska.  

Technologie ułatwiające organizację wypasu

Jak zaznaczyła nasza rozmówczyni, nie mniejsze znaczenie mają także technologie ułatwiające organizację wypasu, jak np. wirtualne wygrodzenia.

– Są to bardzo zaawansowane technologicznie rozwiązania, ale mamy też prostsze, np. przesuwne wygrodzenia, które pozwalają na odpowiednie dawkowanie paszy i optymalną organizację wypasu, zastosowanie paneli słonecznych czy automatyczne otwierane i zamykane bram – wyliczała prof. Radkowska.

Dobra organizacja wypasu to lepsze wykorzystanie paszy i znaczna oszczędność

Przy wypasie stosowany jest zazwyczaj system wolny, w którym zwierzęta mają do dyspozycji całą powierzchnię pastwiska, jednak rozwiązanie to wiąże się niewielkim wykorzystaniem runi, jak podkreśliła nasz rozmówczyni.

– W takim przypadku wybierają jednak najsmakowitsze rośliny i wykorzystanie runi nie jest duże, szacuje się je na ok. 40-50 proc. Z kolei w systemie kwaterowym wykorzystanie runi wynosi już ok. 70-80 proc, zaś w systemie kwaterowym dawkowanym, w którym dodatkowo wydzielamy zwierzętom pasze na kwaterze, jest to nawet do 90 proc. W związku z tym odpowiednia organizacja wypasu zapewnia dobre wykorzystanie paszy, małą ilość niedojadów, brak konieczności wykaszania później tych niedojadów, czyli znaczne oszczędności. Dostępnych jest wiele rozwiązań dawkujących np. wygrodzenia kroczące, czyli przypominające pająki urządzenia, które przekręcając się wydzielają paszę na kwaterze – stwierdziła prof. Radkowska.

Te dwie kwestie decydują o opłacalności wypasu

– Wśród technologii wspomagających wypas najważniejsze są te do pomiarów wydajności plonowania oraz zarządzania systemem wypasu, ponieważ to właśnie te dwie kwestie decydują o opłacalności wypasu – podkreśliła nasza rozmówczyni.

Problem z dostępnością technologii wspomagających wypas

W ocenie prof. Radkowskiej polscy rolnicy są zainteresowani wdrożeniem technologii wspomagających wypas, m.in. ze względu na szereg szkoleń organizowanych przez ODR-y, które miały na celu przybliżenie nowych rozwiązań, szczególnie w zakresie rolnictwa precyzyjnego, w tym dawkowania runi, wygrodzeń i prostszych technologii.

–  Szczególnie młodzi rolnicy są chętni do wdrażania nowych technologii. Oni wręcz szukają rozwiązań, które ich odciążą w natłoku obowiązku w gospodarstwie. Pewnym problemem jest jednak dostępność tych technologii w Polsce, ponieważ na polskim rynku brakuje przedstawicieli zagranicznych firm. Gdy chciałam kupić herbometry do Instytutu, to konieczne było sprowadzenie ich z Anglii. Na szczęście powoli zaczyna się to zmieniać i wiele prostszych technologii jest już dostępnych na naszym rynku. Myślę, że zagraniczne firmy mogą zostać zachęcone do otwierania oddziałów w Polsce, jeśli będziemy propagować technologie wspomagające wypas. Mogłoby to nie tylko zwiększyć dostępność tych technologii, ale i sprzyjać obniżeniu cen – stwierdziła nasza rozmówczyni.