Ceny mleka w UE osiągnęły rekordowy poziom, zaś ceny odtłuszczonego mleka w proszku i pełnego mleka w proszku w UE pozostają stosunkowo stabilne, ale wysokie, jak informują autorzy perspektywy krótkookresowej KE, opierającej się na najnowszych danych i analizie ekspertów w dziedzinie rynków rolnych.

Rekordowo wysokie ceny produktów mleczarskich

„Utrzymuje się tendencja wzrostowa unijnych cen produktów mleczarskich. Od początku roku do połowy czerwca wzrosły one o około 25 proc. w przypadku OMP i serów oraz o 30 proc. w przypadku masła i PMP. Ceny proszków serwatkowych w UE pozostają w tyle (16 proc.)” – zaznaczają autorzy raportu.

„Podczas gdy ceny OMP w UE wykazały pewne rozluźnienie po początkowym szoku spowodowanym inwazją Rosji na Ukrainę, a obecnie pozostają stabilne, ceny masła i serów w UE nadal rosną. W przeciwieństwie do OMP, unijne ceny PMP nie rozluźniły się i pozostają na stabilnym, ale wysokim poziomie od czasu inwazji” – dodają.

Wszystkie te unijne ceny nabiału są rekordowo wysokie. Jak wynika z raportu, w połowie czerwca ceny masła w UE osiągnęły poziom bliski 7300 EUR/t, ceny OMP przekroczyły 4000 EUR/t, a ceny PMP były bliskie 5200 EUR/t. Natomiast ceny serwatki w proszku w UE pozostały na niższym poziomie (1300 EUR/t), a w porównaniu z innymi produktami wykazały nawet tendencję spadkową od czasu rozpoczęcia inwazji.

Jak tłumaczą analitycy, te zjawiska powodują wzrost cen mleka surowego w UE, które w maju wyniosły prawie 48 EUR/100 kg (40 proc. powyżej 5-letniej średniej).

Unijna cena ekwiwalentu mleka (oparta na cenach OMP i masła) również pozostaje wysoka. Biorąc pod uwagę relacje między nimi analitycy oczekują, że w kolejnych miesiącach utrzyma się tendencja wzrostowa cen surowego mleka w UE i prawdopodobnie nie dojdzie do sezonowego rozluźnienia cen.

Niska opłacalność produkcji mleczarskiej

Jak podkreślają eksperci, pomimo rekordowych cen unijnego mleka marże gospodarstw wciąż są niewielkie z powodu wysokich kosztów środków do produkcji, w tym kosztów paszy i logistyki.

„Perspektywy pogodowe w nadchodzących miesiącach pozostają negatywne dla pastwisk w Europie Środkowej i Wschodniej. W połączeniu z utrzymującymi się wysokimi cenami zbóż przeznaczonych na pasze, może to negatywnie wpłynąć na ekonomikę gospodarstw i doprowadzić do dalszej redukcji stad (-1 proc.) w 2022 r., a także spowodować niższy wzrost wydajności (+0,4 proc. wobec 1 proc. w wiosennym raporcie)” – informują analitycy.

W ich ocenie w 2022 r. dostawy mleka w UE mogą spaść o 0,6 proc., głównie z powodu spadku w II kwartale (-1 proc.), a następnie spadków w III i IV kwartale (-0,6 proc. dla obu).

Niższy wzrost wydajności mlecznej

Jak tłumaczą analitycy, ze względu na suche i ciepłe warunki pogodowe w czasie wiosny, które wpłynęły na jakość i dostępność traw oraz innych komponentów paszowych, wzrost wydajności mlecznej w UE może być niższy niż oczekiwano na początku 2022 r. (0,4 proc.), co jest również połączone ze zmniejszonym wykorzystaniem paszy w wyniku wysokich kosztów paszy. W połączeniu z mniejszym pogłowiem bydła mlecznego (-1 proc.), autorzy raportu oczekują, że dostawy mleka w UE spadną o 0,6 proc. w 2022 roku.

„Niższa jakość trawy i niższe wykorzystanie paszy ze względu na dostępność i koszty prawdopodobnie zmniejszą również zawartość tłuszczu i białka w mleku, co jeszcze bardziej ograniczy dostępność suchej masy mlecznej do przetworzenia” – zaznaczają analitycy.

W ich ocenie produkcja sera i śmietany w UE może nadal rosnąć i zmniejszać dostępność tłuszczu mlecznego do produkcji masła i pełnego mleka w proszku. Analitycy oczekują, że wzrośnie eksport sera oraz krajowe wykorzystanie produktów mlecznych, które może wzrosnąć w 2022 r. nieznacznie (0,3 proc.), przy założeniu trwałej sprzedaży detalicznej i ożywienia w gastronomii, jak również ograniczonego przenoszenia wysokich cen produkcji na konsumentów.

Pogorszenie konkurencyjności UE

Rekordowe ceny mleka w UE wpływają również na konkurencyjność UE w handlu. W połowie czerwca UE była konkurencyjna tylko w przypadku sera (9 proc. poniżej ceny amerykańskiej, drugiej najniższej ceny rynkowej), podczas gdy w przypadku masła i PMP cena UE była ponad 30 proc. powyżej najniższej ceny rynkowej (ceny Oceanii), a 5 proc. w przypadku OMP (cena amerykańska).