W Polsce mamy 10 stad zachowawczych gęsi krajowych. Ptaki z tych stad już obecnie są wykorzystywane do odchowu mieszańców bardzo dobrze umięśnionych i nieotłuszczonych. Odgrywają także znaczącą rolę w samozaopatrzeniu wsi i produkcji żywności regionalnej i ekologicznej. Nie bez znaczenia jest również atrakcyjność gęsi ras krajowych dla gospodarstw agroturystycznych.

Gęsi krajowe ze stad zachowawczych wyróżniają się odpornością na choroby, długowiecznością, dużą wartością biologiczną jaj, zdolnościami przystosowania do gorszych warunków środowiskowych. Są także bardzo dobrze umięśnione, a tuszki są mało otłuszczone. Dlatego stada zachowawcze gęsi krajowych powinny być utrzymywane dla przyszłych pokoleń jako element świadczący o kulturze i tradycji danego regionu.

Największą kolekcję stad zachowawczych gęsi krajowych utrzymuje Ferma Hodowlana Drobiu Wodnego w Dworzyskach, gdzie jest 8 stad. Jedno stado ma Akademia Rolnicza w Krakowie i jedno - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Liczebność gęsiorów w stadzie zachowawczym powinna wynosić 40-80 sztuk, a gęsi - 120-160. Zadaniem programu jest utrzymanie u gęsi, w możliwie niezmienionej postaci, specyficznych cech użytkowych.

Gęsi z południowych stad krajowych cechuje bardzo dobre umięśnienie i małe otłuszczenie tuszki, harmonijna budowa ciała, dobra jakość pierza, dobre wykorzystanie pasz gospodarskich, a także duża żywotność i dobra wylęgowość piskląt. Gęsi te są szczególnie przydatne do chowu w małych gospodarstwach.

Gęsi odmian północnych różnią się od południowych większą nieśnością i większą masą ciała. Wszystkie odmiany północne są dobrze umięśnione, ale bardziej otłuszczone niż południowe. Podobnie jak odmiany południowe gęsi północne są bardzo żywotne, a także dobrze wykorzystują pasze gospodarskie.


Źródło: "Farmer" 02/2005