Jeśli bydło jest wypasane na pastwisku lub karmione zielonką w oborze, trudno jest ustalić dzienne spożycie paszy. Dane o spożyciu tych pasz są niepewne, a w dodatku wartość pokarmowa pasz jest zmienna, dlatego mimo iż dawka pokarmowa teoretycznie pokrywa zapotrzebowanie zwierząt, może być niewystarczająca. Kondycja i produkcyjność stada powinny więc być stale obserwowane, aby można było stwierdzić, czy zwierzęta otrzymują właściwie zbilansowaną dawkę pokarmową.
Cele produkcyjne
Przy opracowywaniu programu żywienia bydła mięsnego należy przyjąć następujące założenia hodowlane:
- odchów od 10 krów 9 cieląt do wieku 60 dni,
- jedno cielę od krowy co 12 miesięcy,
- wysoka masa ciała cieląt przy odsadzeniu (ponad 230 kg).
Jałówki i pierwiastki
Aby jałówki mogły się wycielić po raz pierwszy w wieku 23 miesięcy, powinny mieć pierwszą ruję w wieku 12-14 miesięcy. Masa ciała, przy jakiej jałówka uzyskuje dojrzałość płciową i ma pierwszą ruję, zależy od rasy i przewidywanej masy ciała dorosłego zwierzęcia. Najbardziej pożądana masa ciała, przy jakiej powinno się kryć po raz pierwszy jałówki ras angielskich, to 270-320 kg, a rasy simentalskiej, charolaise i innych, o zbliżonym kalibrze - 330-350 kg. Jeżeli masa ciała jałówki przy odsadzeniu w wieku 7 miesięcy wynosi 180-230 kg, średnie przyrosty dzienne przez następne 7 miesięcy powinny wynosić 450-570 g. Tylko wtedy będzie się ona mogła zacielić w wieku 14 miesięcy.
Cielęta odsadzone jesienią powinny przyrastać 450-570 g dziennie przez całą zimę, aby mogły uzyskać masę wymaganą przy zacieleniu w wieku 14 miesięcy.
Przykładowe dawki pokarmowe, które pozwalają na osiągnięcie przez jałówkę o masie ciała 230 kg przyrostów dziennych 450 g:
- 4,5 kg siana z lucerny, 1,4 kg ziarna z kukurydzy, witamina A,
- 4,5 kg siana łąkowego, 1,2 kg ziarna kukurydzy, 0,25 kg dodatku białkowego (40 proc. białka), witamina A,
- 14 kg kiszonki z kukurydzy, 0,3 kg dodatku białkowego (40 proc. białka), 200 g fosforanu dwuwapniowego, witamina A.
Pierwiastki karmiące pierwszego cielaka trudno się zacielają. Częstym problemem jest niewystarczające pobranie paszy po wycieleniu. Pierwiastki wymagają, poza pokryciem zapotrzebowania na produkcję mleka i reprodukcję, składników pokarmowych na ich własny wzrost. Ponieważ pierwiastki trudniej się zacielają, powinny być inseminowane lub kryte buhajem o 30 dni wcześniej niż reszta stada.
Szczególną uwagę należy zwracać na zawartość energii i białka w żywieniu zimowym jałówek po zacieleniu. Jałówki, które są chude i niedożywione, trudno będzie zacielić po wycieleniu. Zawartość procentowa energii i białka w dawce pokarmowej dla jałówek wysokocielnych powinna być taka sama, jak dla krów dorosłych w początkowym okresie cielności i przy średniej produkcji mleka.
Przykładowe dawki pokarmowe dla jałówek w ostatnich stu dniach cielności:
- 2,2 kg siana z roślin motylkowych, 8 kg siana łąkowego, witamina A, mieszanka mineralna,
- 27 kg kiszonki z kukurydzy, 0,5 kg dodatku białkowego (40 proc. białka), witamina A, mieszanka mineralna,
- 2,2 kg siana z roślin motylkowych, 17 kg kiszonki z kukurydzy, 1,3 kg śruty kukurydzianej, witamina A, mieszanka mineralna.
Broszurę "Bydło mięsne. Krowa z cielęciem - żywienie" można zamówić w Fundacji Wspierania Przedsiębiorczości w Polskiej Hodowli i Inseminacji: 05-806 Komorów, ul. Berylowa 34, tel. (0-22) 758-09-55.
Źródło: "Farmer" 06/2005