Według danych WHO w 2017 r. na świecie odnotowano u ludzi ok. 700 tys. zgonów wywołanych przez szczepy drobnoustrojów odporne na działanie jakichkolwiek znanych antybiotyków. Przewiduje się, że z roku na rok liczba ta będzie stale wzrastać. I choć dyskusyjne jest, czy za zaistniały stan rzeczy odpowiada nadużywanie antybiotyków w produkcji zwierzęcej, faktem jest coraz większa presja społeczna na ograniczenie zużycia tego rodzaju farmaceutyków w chowie zwierząt. W konsekwencji producenci trzody stopniowo tracą narzędzie pozwalające dotychczas w relatywnie prosty sposób kontrolować status zdrowotny stada, niestety niejedyne - za nieco ponad trzy lata producenci stracą również możliwość zastosowania leczniczych dawek tlenku cynku w paszach dla prosiąt odsadzonych. Ma to związek z negatywnym wpływem wykorzystania tego rozwiązania na środowisko naturalne.

Wspomniane zmiany wymuszają na rolnikach wdrożenie nowego podejścia do chowu trzody. Jednak nie tylko na nich. Potężne wyzwanie stoi także przed wszelkimi podmiotami zaopatrującymi producentów trzody chlewnej. Tyczy się to dostawców rozwiązań z takich dziedzin, jak higiena produkcji czy genetyka: chcąc produkować bez użycia wspomnianych wyżej substancji, konieczne jest bowiem wyhodowanie zwierząt charakteryzujących się podwyższonym poziomem odporności oraz zapewnienie im optymalnego środowiska bytowania. Dla ograniczenia zużycia antybiotyków i tlenku cynku kluczowe wydaje się jednak wykorzystanie rozwiązań żywieniowych, które w naturalny sposób stymulować będą odporność zwierząt oraz zapewnią równowagę mikrobiologiczną ustroju. Wiele z takich rozwiązań znanych jest od dziesięcioleci, inne dopiero od niedawna. W poniższym artykule przyjrzymy się, jak firmy paszowe przygotowują się na nowy rozdział w produkcji ż ywca wieprzowego.

STADO W DOBREJ KONDYCJI

Jednym z liderów wśród dostawców rozwiązań dla produkcji bez antybiotyków jest firma EW Nutrition. W jej ofercie znaleźć można szereg rozwiązań żywieniowych pozwalających na ograniczenie zużycia antybiotyków. Jednym z nich jest linia preparatów Globigen/Ig PRO, opartych na immunoglobulinach IgY pozyskanych z żółtek jaj kurzych. Preparat Pig Doser/ Ig PRO P przeznaczony dla prosiąt skutecznie sprawdza się w walce z biegunkami na tle rotawirusów, beztlenowców i pałeczek okrężnicy. Preparat dostępny jest w postaci zawiesiny do podawania doustnie przez cały okres ssania oraz w formie dodatku paszowego, który podawać można wraz z paszą nawet na etapie odsadzenia. Zawarte w nim immunoglobuliny nie są immunoglobulinami siarowymi, a ich zadaniem jest wiązanie patogenu i uniemożliwianie kolonizacji błony śluzowej przewodu pokarmowego.

Inne warte uwagi produkty to Activo Liquid oraz Stimuvital Grippozon. Pierwszy z nich oparty jest na wyciągu z oregano i aldehydzie cynamonowym. Zawarte w nim substancje mają działanie immunostymulujące, przeciwwirusowe i bakteriostatyczne. Jest on stosowany z wodą do picia i może być podawany od momentu odsadzenia do końca tuczu jako zabezpieczenie stada np. przed streptokokozą. Z kolei Stimuvital Grippozon jest skuteczny w walce z infekcjami układu oddechowego u świń. Zawier m.in. olejek z eukaliptusa i olejek miętowy. Co istotne, preparaty te nie posiadają okresu karencji, dlatego z powodzeniem można stosować je również w końcowej fazie tuczu, kiedy zastosowanie antybiotyków uniemożliwiałoby sprzedaż tuczników.

PRODUKCJA BEZ ZNO

Problem zmian zachodzących w produkcji trzody chlewnej dostrzegła także firma Agrifirm. Jej odpowiedzią na rychłe wycofanie z rynku możliwości wykorzystania pasz leczniczych opartych na wysokich dawkach tlenku cynku jest opracowana i wprowadzona w życie koncepcja Aim For Zero:

- Nie ogranicza się ona jedynie do rozwiązań żywieniowych, zachęcamy również producentów prosiąt do pracy nad doskonaleniem zarządzania stadem. Tlenek cynku często maskuje bowiem błędy w tym zakresie, bez niego samo żywienie może nie rozwiązać problemu - tłumaczy Katarzyna Chilomer z firmy Agrifirm.

Firma opracowała nowoczesną formułę prestarterów na okres odsadzeniowy, w których wysoką dawkę tlenku cynku zastąpiono innymi rozwiązaniami.

- Bazujemy przede wszystkim na substancjach naturalnych: ekstraktach ziołowych, średniołańcuchowych kwasach tłuszczowych, probiotykach czy substancjach wiążących mikotoksyny. Nie zapominamy również o roli włókna, stąd dodatek między innymi pulpy cytrusowej czy wysłodków buraczanych. W naszych prestarterach postawiliśmy również na zachowanie bardzo wysokiej strawności białka, co pozwoliło ograniczyć sumaryczną zawartość białka ogólnego, co z kolei zmniejsza właściwości buforujące paszy - tłumaczy Katarzyna Chilomer.

Jak dodaje, koncepcja realizowana przez firmę nie ogranicza się jednak wyłącznie do żywienia. W jej skład wchodzi również dbałość o właściwe zarządzanie produkcją, przede wszystkim wysoki status higieny oraz stosowanie s zczepień ochronnych.

POMOCNE FITOBIOTYKI

Opisane wyżej firmy to nie jedynidostawcy, w których ofercie można znaleźć produkty mogące być przynajmniej częściową alternatywą dla antybiotyków czy tlenku cynku. Mówiąc na ten temat, trudno byłoby pominąć ofertę firmy Bellako specjalizującej się między innymi w dostarczaniu preparatów fitobiotycznych stosowanych w żywieniu trzody chlewnej. W kontekście omawianych zagadnień warto wspomnieć choćby takie produkty, jak Mieszanka z czosnkiem GTC, Wyciąg z czosnku skoncentrowany czy Ekstrakt mięty.

Mieszanka z czosnkiem GTC zawiera wyciągi z czosnku, goździka, tymianku i oregano. Jest ona skuteczna przede wszystkim w walce z drobnoustrojami beztlenowymi, poza tym wpływa również na odporność zwierząt. Skoncentrowany wyciąg z czosnku wykazuje z kolei właściwości immunostymulujące, odkażające i przeciwzapalne. Jest on skuteczny przede wszystkim w walce z chorobami układu oddechowego. Ciekawym rozwiązaniem jest także ekstrakt z mięty - działa osłonowo na drogi oddechowe, jednocześnie wspomaga również walkę ze stresem cieplnym.

Mówiąc o produktach fitobiotycznych, nie sposób pominąć również oferty firmy FarmWet. Podobnie jak Bellako specjalizuje się ona w dostarczaniu specjalistycznych produktów na bazie wyciągów roślinnych, stosowanych między innymi w profilaktyce chorób trzody chlewnej. Oferta firmy jest bardzo bogata i nie sposób omówić tu wszystkich produktów, na szczególną uwagę zasługuje jednak preparat NBIOTIC określany jako nieantybiotykowy stymulator wzrostu. Jak sama nazwa wskazuje, jego działanie koncentruje się głównie na poprawie parametru wzrostu, jednak oddziałuje również korzystnie na kondycję zdrowotną zwierząt. Zawarte w jego składzie wyciągi z czosnku, imbiru, tymianku i eukaliptusa oraz pozyskane z cykorii włókno FOS korzystnie wpływają na regenerację i integralność ścian jelit, co z jednej strony poprawia strawność i wykorzystanie paszy, z drugiej zaś ogranicza wnikanie do ustroju toksyn bakteryjnych. W konsekwencji uzyskujemy wyższe dobowe przyrosty, lepszą konwersję paszy, ale również ograniczenie problemu biegunek w stadzie.

To oczywiście tylko niewielki wycinek oferty produktów wspomagających chów trzody chlewnej bez udziału antybiotyków i tlenku cynku. W rzeczywistości jest ona znacznie szersza i prawdopodobnie każda firma ma lub wkrótce będzie miała w swoim portfolio tego rodzaju rozwiązania. Nic dziwnego - produkcja żywca wieprzowego zmienia się i chcąc w niej pozostać, należy podążać za aktualnymi trendami w branży.