System żywienia na mokro cieszy się popularnością w nowo otwieranych tuczarniach, ale też w obiektach modernizowanych. Producenci trzody chlewnej, chcąc szukać oszczędności w paszy, skupiają się na możliwości wykorzystywania materiałów paszowych pochodzących z przemysłu rolno-spożywczego. Rolnicy z powodzeniem wykorzystują do tego celu serwatkę, wywar gorzelniany, pieczywo czy też inne produkty uboczne przemysłu spożywczego. Z kolei inni wolą nie eksperymentować z tego rodzaju produktami, opierając się głównie na paszach tradycyjnych z dodatkiem wody. Powodem jest obawa o ciągłe ustalanie dawki pokarmowej ze względu na niestabilność parametrów tzw. produktów ubocznych pochodzących z przemysłu rolno-spożywczego czy też ich zanieczyszczenie mikotoksynami. Mimo tego przy takiej czy innej mieszance warto zaznajomić się z systemem żywienia na mokro i poznać elementy, które usprawniają przepływ paszy, a także zapewnią jej wysoką higienę bez ryzyka namnażania niekorzystnej mikroflory w s amej instalacji.

DOBRE WYMIESZANIE NIE TYLKO W ZBIORNIKU

Dzisiejsze mieszalniki do żywienia na mokro są bardzo wysokiej jakości - zapewniają dokładne wymieszanie i precyzyjne zadawanie komponentów paszy. Spotykamy zbiorniki zbudowane na podstawach o różnych kształtach, w tym koła, owalne czy kwadratowe. W zależności od tego mieszadła wewnątrz zbiorników są dostosowywane tak, by optymalnie połączyć ze sobą wszystkie komponenty, a gotowa mieszanka spływała równomiernie, z zachowaniem jednorodności paszy. Trudnością w zachowaniu stałej jakości paszy jest jej przepływ na duże odległości, kilkudziesięciu metrów w obiekcie. W trakcie przepływu paszy przez paszociąg istnieje ryzyko, że świeżo wymieszane składniki zaczną się rozwarstwiać, tzn. cięższe cząsteczki będą opadać na dno, trafiając w większości do pierwszych koryt położonych najbliżej mieszalnika. Ostatni kojec w danym karmieniu mógłby otrzymać paszę najbardziej rozwodnioną i jednocześnie najuboższą pod względem wartości odżywczej. Problem ostatniego koryta jest rozwiązywany np. poprzez przepłukiwanie wodą użytkową ostatniej dawki trafiającej do ostatniego koryta, przepychającą do końca cięższe składniki, które pozostaną w instalacji.

Elementem wpływającym również na poprawę utrzymania jednorodności paszy jest też wewnętrzne ukształtowanie rur paszociągu. Przykładem jest tutaj wprowadzenie podwójnej helisy we wnętrzu rury, która powoduje dodatkowe mieszanie paszy w trakcie jej przepływu. Wyeliminowanie prostego przepływu w paszociągu i wprowadzenie mieszanki w dodatkowy ruch obrotowy, który wymuszają wewnętrzne spirale przylegające do wnętrza rury, sprawia, że pasza jest dodatkowo mieszana podczas transportu do koryta. Tego typu rozwiązanie wpływa korzystnie na utrzymanie jednorodności paszy i dostarczenie pełnowartościowej mieszanki do każdego z kojców. Dzięki temu możemy zmniejszyć ryzyko nierównego wzrostu zwierząt. Istnieje też możliwość włączenia w ciąg rurociągu specjalnego modułu, czyli przezroczystej rury ze spiralą, montowanej w miejscach instalacji, gdzie istnieje zwiększone ryzyko osadzania się paszy, np. przy bardzo długich obiegach paszy, lub w instalacjach o małej ilości dozowanej paszy. Spiralna budowa modułu powoduje, że pasza zostaje poddana rotacji i dzięki temu dochodzi do ponownego przemieszania. Przy dłuższych obiegach moduły powinny b yć montowane co 50-100 m.

ROZDRABNIANIE

Jeżeli w mieszankach są używane produkty uboczne przemysłu rolno-spożywczego, to można się spodziewać, że nie zawsze będą one równomierne w swojej strukturze. Czasami pieczywo, ciastka, a nawet wysłodki potrafią być pozbijane w większe grudy, które gorzej się mieszają w zbiorniku, a potem łatwiej zapychają instalację, powodując blokadę całego systemu i przegłodzenie zwierząt. Bywa to również kłopotliwe ze względów technicznych, gdyż nie zawsze jest dobry dostęp do miejsca zatoru - usunięcie go staje się trudne i czasochłonne. W takich sytuacjach może też dojść do uszkodzenia systemu, szczególnie gdy do instalacji wraz z komponentami trafi kamień. Niektórzy nie dopuszczają takiej możliwości, odpowiadając, że takie sytuacje nie powinny mieć miejsca. Jednak jak mówią użytkownicy systemu, zdarzają się i nie należą do rzadkości. Naprzeciw tym problemom wychodzi urządzenie, które można dołączyć do instalacji żywienia na mokro, czyli tzw. separator zanieczyszczeń.

Łapacze zanieczyszczeń z rozdrabniaczem umożliwiają swobodny przepływ paszy płynnej, oddzielając kamienie i inne zanieczyszczenia, które znajdą się w paszy. Dzięki elementowi tnącemu urządzenie rozdrabnia większe grudy paszy, np. kiszonej kukurydzy, wysłodków lub chleba. Budowa i sposób zamocowania gwarantują, że nie będzie zalegać w nim stara pasza, która mogłaby prowadzić do namnażania się niekorzystnej flory bakteryjnej. Urządzenia mają uchylne klapy, a niektóre z modeli - wbudowaną płytkę magnetyczną wyłapującą metalowe elementy.

CZYSZCZENIE

Zachowanie wysokiej higieny w instalacji eliminuje ryzyko zachodzenia procesów gnilnych i rozwoju bakterii chorobotwórczych. Może to powodować zwiększone zachorowania zwierząt, biegunki lub po prostu wpływać na pogorszenie wartości pokarmowej paszy, ograniczając przyrosty zwierząt. Zwykle po każdym karmieniu zbiorniki są przepłukiwane wodą. Jednak dzisiaj nie muszą być to zwykłe spryskiwacze. Na rynku spotkamy się również ze specjalnie przygotowanymi do tego celu elementami, np. w postaci wirujących głowic z dyszami. Wysokie ciśnienie i wąskie dysze powodują, że niewielkie ilości wody są wypychane z dużą siłą, zachowując wysoką skuteczność czyszczenia. Dodatkowo w opcji można również zamontować zamgławiacz kwasowy, zarówno w mieszalniku, jak i w zbiorniku na wodę użytkową. W trakcie dłuższego użytkowania instalacji sama woda nie zapewni usunięcia biofilmu z powierzchni mieszalnika. Tu można zastosować kwas lub/i ług, które usuną przylegającą do ścian urządzeń warstwę i zdezynfekują zbiorniki.

Zamgławiacz kwasowy wiruje pod wpływem sprężonego powietrza. Powstające podciśnienie zasysa kwas lub ług bezpośrednio z kanistra bez udziału pompy. Warto przestrzegać wszystkich zasad bezpieczeństwa przy tej opcji czyszczenia ze względu na wykorzystywanie substancji drażniących. Czyszczenie przebiega przy niewielkich ilościach wykorzystywanej wody lub preparatu, a odstępy pomiędzy czyszczeniem mogą być ustawiane dowolnie.

Przy decyzjach o wyborze instalacji płynnego żywienia świń lub jej modernizacji warto zastanowić się nad wyborem niektórych rozwiązań, szczególnie gdy sama instalacja przekazywania paszy jest długa.