Trzypunktowy układ zawieszenia został wynaleziony przez Harry’ego Fergusona w latach 20. ubiegłego wieku. Wynalazek szybko się rozpowszechnił i zestandaryzował.

Pierwsze TUZ-y umożliwiały jedynie podnoszenie i opuszczanie narzędzi. Mimo iż wkrótce potem pojawiły się mechanizmy opracowane przez Boscha dające możliwość prowadzenia dodatkowych regulacji (MHR) w tym przede wszystkim siłowej, wielu operatorów ciągników w dalszym ciągu używa jedynie podstawowej funkcji ręcznej regulacji wysokości położenia ramion TUZ.

Często wynika to po prostu z niewiedzy, niezrozumienia zasady działania lub przyzwyczajenia do jednego rodzaju regulacji. A szkoda, bo umiejętność wykorzystania możliwości jakie dają, może zdecydowanie poprawić jakość i komfort pracy, ponieważ układ wykona za nas czynności automatycznie i najczęściej znaczenie precyzyjniej.

Jednocześnie trzeba przyznać, że instrukcje nowych maszyn zazwyczaj opisują obsługę podnośników dość obrazowo i szczegółowo. Najlepiej oczywiście zasady działania nastawów poznać w praktyce, ucząc się od doświadczonej osoby.

Nie mniej warto przytoczyć podstawowe zasady działania poszczególnych nastawów i przypomnieć, jakie rodzaje występują.

W oferowanych dzisiaj ciągnikach stosowane są mechaniczne (MHR) i elektroniczne (EHR) układy regulacji tylnego TUZ. Pierwszy rodzaj dotyczy na ogół ciągników małej i średniej mocy, choć i tam – jeśli nie w standardzie to w wyposażeniu opcjonalnym – coraz częściej pojawia się EHR.

EHR – opracowany w latach 70. przez firmę Bosch i zastosowany po raz pierwszy w ciągnikach Massey Ferguson – pozwala na bardzo precyzyjną kontrolę podnośnika. Dodatkowo wprowadza kilka dodatkowych funkcji, takich jak choćby tłumienie drgań, płynna regulacja mieszana, czy regulację głębokości pracy w zależności od poślizgu kół (przy wyposażeniu w radar).

Niezależnie od układu sterowania TUZ, praktycznie w każdym ciągniku można spotkać trzy podstawowe systemy regulacji podnośnika:

-kopiujący,

- pozycyjny,

- siłowy.

Do tego dochodzi jeszcze regulacja pośrednia, czyli mieszana między siłową, a pozycyjną, a w niektórych modelach ciągników może być jeszcze poślizgowa (z radarem prędkości).

Regulacja kopiująca – podstawowa i najprostsza. W tym przypadku położenie narzędzia roboczego – na przykład głębokość pracy zębów kultywatora, regulują koła podporowe/kopiujące. Narzędzie można jedynie podnieść, utrzymać w pozycji podniesionej i opuścić.

W układzie kopiującym „całą robotę” związaną z regulacją wysokości pracy wykonują więc koła kopiujące (ewentualnie płozy lub inne elementy) narzędzia. Modyfikacją układu może być funkcja dociążania, a więc chwilowego uniesienia narzędzia zazwyczaj podczas zwiększonego poślizgu kół.

 

O regulacjach – m.in. pozycyjnej, siłowej i mieszanej – przeczytacie wkrótce w kolejnej części artykułu.