W przypadku nowoczesnych maszynach rolniczych znajdziemy mnóstwo śrub, które powinny być dokręcone odpowiednią siłą, a których niewłaściwe dokręcenie może skutkować awarią. Spora część użytkowników w takich sytuacjach operuje zwykłym kluczem „na wyczucie”. Niestety w wielu przypadkach oznacza to, że śruba zostanie przykręcona z niewłaściwym momentem obrotowym: za słabo – w konsekwencji czego odkręci się, lub za mocno – w efekcie pojawia się ryzyko uszkodzenia gwintu lub elementu dokręcanego.

Gdy liczy się precyzja

Producenci maszyn rolniczych w instrukcjach serwisowych zawierają informacje na temat tego, z jaką siłą dokręcać poszczególne śruby. Najczęściej są to wąskie przedziały liczbowe rzędu kilku lub kilkunastu Nm, dlatego też margines błędu jest minimalny. Klucze dynamometryczne znajdą przede wszystkim zastosowanie m.in. w przypadku remontowania silnika, dokręcania śrub mocujących koła, wszelkiego rodzaju sprzęgieł, korka spustowego oleju itd.

Budżetowe narzędzia

W związku z wymaganą dokładnością działania, zdecydowanie należy ominąć najtańsze oferty rynkowe, których ceny oscylują na poziomie poniżej 100 zł za średniej wielkości klucz działający w przedziale od 28 do 210 Nm. I choć wizualnie klucze te wyglądają dobrze i podobnie do kluczy markowych, to na dobrą sprawę nikt nie zagwarantuje nam, z jaką precyzją dane narzędzie pracuje. Zdaniem ekspertów, budżetowe rozwiązania charakteryzują się odchyłem od normy sięgającym nawet 20-30 proc.!

Klucz mechaniczny czy elektroniczny?

Co do zasady, nasadowe klucze dynamometryczne możemy podzielić na dwie grupy: sterowane mechanicznie oraz elektronicznie. Te pierwsze, ustawiamy manualnie poprzez jego skręcenie/rozkręcenie – aktualna dokładność pracy wskazywana jest skali osadzonej na kluczu. Narzędzia te najczęściej charakteryzują się dokładnością do 4 proc.. W przypadku takiego klucza będzie on klikał w momencie, gdy siła przyłożona do dokręcenia śruby osiągnie wartość ustawioną na narzędziu.

Klucze elektroniczne wskazują na wyświetlaczu aktualny moment przyłożony do narzędzia. Istnieje również możliwość uzyskania sygnału dźwiękowego, gdy założona siła zostanie osiągnięta. Tak komfortowe rozwiązanie jest jednak zdecydowanie droższe od klucza mechanicznego.

Jak kształtują się ceny?

Za dobrej jakości mechaniczny klucz dynamometryczny działający w zakresie 40-200 Nm przyjdzie nam zapłacić około 240 zł. W tej cenie kupimy narzędzie takich marek jak chociażby Yato czy Jonnesway. Około 280 zł zapłacimy za klucz King Tony, który będzie działał w zakresie 42-210 Nm.

Uzupełnienie zakresu pracy poniżej 40 Nm kluczem renomowanej marki to wydatek rzędu ponad 200 zł. W tej cenie kupimy m.in. narzędzie Jonnesway, obsługujące zakres 4,5-30 Nm. Za klucz Neo Tools obejmujący nieco szerszy zakres, bo 10-60 Nm zapłacimy niespełna 400 zł. Marka King Tony takie narzędzie wyceniła na 625 zł brutto.

Zdecydowanie droższe są klucze elektroniczne. Dla przykładu produkt marki Gedore, obsługujący zakres 60-300 Nm kosztuje 1370 zł, podczas gdy klucz dynamometryczny Jonnesway o zakresie pracy wynoszącym 10-200 Nm wyceniony został na 1250 zł.

Nie zapominajmy o kalibracji

Jak zaznacza Krzysztof Brudny z firmy Narzędzia Czyżycki, kalibrację klucza mechanicznego należy przeprowadzić co 5000 użyć, lub raz do roku. W przypadku sporadycznego użytkowania okres kalibracji można wydłużyć do maksymalnie dwóch lat. Ceny takiej usługi zaczynają się od 69 zł netto i są świadczone przez podmioty wyspecjalizowane w tym zakresie, np. renomowane punkty sprzedaży takich narzędzie lub wyspecjalizowane warsztaty.