Jęczmień ozimy jest tym zbożem, które często sprawia najwięcej problemów przy zbiorze. Wszystkiemu winne są ości, które często ciężko oddzielają się od ziarniaków.

Problematyczny zbiór jęczmienia

Ziarno jęczmienia jest w przeważającej mierze wykorzystywane na cele spożywcze oraz browarnicze, stąd jego czystość jest kluczowym aspektem.

- W zeszłym roku miałem ogromny problem z czystym wymłóceniem jęczmienia. Do tego stopnia, że gdy przyjechałem na skup i wysypałem przyczepę, to ziarno zawiesiło się na kratownicy osłaniającej kosz przyjęciowy. Skupujący poinformował mnie wówczas, że z takim towarem mam się więcej nie pojawiać na jego skupie, a cena została mocno obniżona – tłumaczy rolnik z okolic Opatowa, w woj. świętokrzyskim.

Co więcej, oprócz utraty wartości handlowej, ziarniaki z ościami mogą generować większe straty przy omłocie, gdyż stosunkowo łatwo przyczepiają się do słomy i wylatują tyłem kombajnu.

Oceń stan młocarni

Wraz z przebiegiem kombajnu zużyciu ulegają cepy bębna młócącego oraz klepisko. Oba te elementy z czasem ścierają się, stając się przy tym bardziej owalnymi, a szczelina między nimi ulega powiększeniu, co finalnie doprowadza do spadku jakości omłotu.

Wyeksploatowane cepy stają się półokrągłe, przez co ziarno traktowane jest zbyt łagodnie fot. Tomasz Kuchta
Wyeksploatowane cepy stają się półokrągłe, przez co ziarno traktowane jest zbyt łagodnie fot. Tomasz Kuchta

Szczególnie w przypadku zbioru jęczmienia dobry stan młocarni będzie gwarantem prawidłowego oczyszczenia ziarna z ości.

- Przed sezonem dokonałem wymiany cepów na bębnie młócącym oraz oddałem klepisko do regeneracji. Efekt jest taki, że obecnie zbierany jęczmień ozimy jest właściwie krystalicznie czysty - ości występują naprawdę sporadycznie – dodaje rozmówca.

Jak ustawić kombajn?

Widząc w zbiorniku ziarno z dużym udziałem ości, doświadczeni kombajniści w pierwszej kolejności rekomendują zmniejszenie szczeliny na klepisku, przez co zboże traktowane jest agresywniej przez elementy młocarni, co najczęściej skutecznie poprawia jakość omłotu.

Kolejną wskazówką jest zwiększenie prędkości jazdy, po to aby kombajn nabierał większą ilość materiału, a tym samym aby następowało wzajemne obijanie się ziaren z ości. Wówczas należy jednak pamiętać o zwiększeniu szczeliny na klepisku, aby tak duża masa mogła zostać poprawnie wymłócona.

Kombajny New Holland Serii CX mogą zostać wyposażone w specjalne listwy domłacające, które szczególnie przydadzą się w przypadku zbioru jęczmienia ozimego fot. mat. prasowe
Kombajny New Holland Serii CX mogą zostać wyposażone w specjalne listwy domłacające, które szczególnie przydadzą się w przypadku zbioru jęczmienia ozimego fot. mat. prasowe

W nieco nowszych konstrukcjach producenci stosują m.in. listwy domłacające, które mają za zadanie przetrzymanie młoconej masy nieco dłużej na bębnie, co doprowadza do dokładniejszego wymłacania. Należy jednak przy tym pamiętać, że zyskując na jakości, tracimy wówczas nieco na wydajności kombajnu.

Czy jęczmień jest dojrzały?

Istotnym czynnikiem z punktu widzenia łatwości omłotu jest także dojrzałość jęczmienia. Często problemy z domłacaniem wynikają z jego niedojrzałości. Mimo teoretycznie suchego ziarna, słoma i części kłosów mogą być jeszcze niedostatecznie suche (miękkie) – wtedy warto zaczekać 2-3 dni i spróbować ponownie. Słoma powinna być sucha i łamliwa.

Jednocześnie należy pamiętać, iż dojrzały jęczmień ma tendencję do łamania się na dokłosiu, stąd zbyt długi okres oczekiwania na dojrzałość może doprowadzić do strat w wyniku opadania kłosów na ziemię.