Rząd ziemniaków

Mimo że powierzchnia uprawy ziemniaków w ostatnich latach znacznie zmalała, to na wybór maszyn do ich uprawy nie można narzekać. Wraz ze zmianą kierunków ich użytkowania pojawił się popyt na bardziej specjalistyczny i precyzyjny sprzęt, który dzisiaj bez problemu można kupić. Sporo jest również prostych urządzeń, których konstrukcje nie zmieniły się od kilku czy nawet kilkunastu lat. One także mają swoją grupę odbiorców.

Tanie i skuteczne

Nie spotyka się już dzisiaj w sprzedaży popularnych niegdyś sadzarek z mechanizmem tarczowo-chwytakowym. Najprostsze urządzenia umieszczają w ziemi bulwy za pomocą czerpaków przytwierdzonych na przenośnikach łańcuchowych. Przykładm takiej konstrukcji może być dwurzędowa sadzarka Bometu z Węgrowa. Jest ona przeznaczona raczej dla mniejszych i średnich gospodarstw, w których ziemniaki uprawiane są w tradycyjnym rozstawie rzędów 62,5 cm (możliwość regulacji w pozycjach 62,5 lub 67,5 cm). Zbiornik na sadzeniaki może zmieścić maksymalnie ok. 180 kg bulw. Zespół wysadzający napędzają metalowe koła jezdne, które zbudowane są z kilku części, dzięki czemu można zmienić średnicę kół, a tym samym gęstość sadzenia. Czynność ta okazuje się jednak dosyć czasochłonna, a liczba przełożeń ogranicza się do trzech. Głębokość sadzenia jest regulowana przez ustawienie redlic. Za sadzarką umieszczone są trzy płużki obsypujące, które jednocześnie formują redliny. Zalety urządzenia to jego łatwa konserwacja, niewielkie rozmiary i masa, co sprawia, że do współpracy wystarczy ciągnik o mocy zaledwie 25–30 KM.

Autor: K. Hołownia

Opis: Sadzarka taśmowo czerpakowa Remprodex S-211.

Podobne sadzarki znajdują się w ofercie Pol-Mot Tur z Biedaszek Małych. Wszystkie są dwurzędowe, z możliwością sadzenia ziemniaków w rzędzie co 29, 32 lub 35 cm. Dodatkowo mogą być wyposażone w podsiewacz nawozowy o ładowności 50 litrów. Mechanizm wysiewający napędza przekładnia łańcuchowa od osi koła jezdnego, która ma również możliwość regulacji wysiewanego granulatu. Nawóz jest doprowadzany do powierzchni ziemi plastikowymi przewodami umieszczonymi przed każdą z dwóch redlic. Urządzenia są produkowane w czterech wersjach różniących się wyposażeniem.

Akpil z Pilzna proponuje sadzarkę o nazwie Planter. Niedawno urządzenie przeszło modyfikację i pojawiła się wersja z gumowymi kołami napędowymi (pozostałe mają metalowe). W tej wersji zmiany gęstości sadzenia dokonuje się za pomocą przekładni łańcuchowej w zakresie 33, 37 lub 40 cm. W opcji istnieje możliwość wyposażenia w kubki wysadzające, wtedy gęstość ustawia się dodatkowo w pozycji 22, 25 lub 27 cm. Producent deklaruje, że jest także możliwość doboru przełożeń według indywidualnych potrzeb.

Zależnie od technologii uprawy kupujący wybiera urządzenie z tradycyjnym rozstawem rzędów 62,5–67 cm lub szerszym 70–75 cm. Zbiornik może mieć pojemność 180 kg lub ponad dwukrotnie większą – 300 kg. Jako dodatkowe wyposażenie do wyboru jest m.in. podsiewacz nawozów i małe miseczki (czerpaki) oraz gumowe przysłony, które zabezpieczają przed uszkodzeniami mechanicznymi podczas sadzenia bulw o mniejszych średnicach. Akpil znajduje się w trakcie testów nowej sadzarki czterorzędowej, która ma trafić do sprzedaży jeszcze w tym sezonie.

Wydajne i dokładne

Autor: K. Hołownia

Opis: Przewód nawozowy umieszczony przed redlicą wysadzającą.

Bardziej zaawansowanymi konstrukcjami, ale jednocześnie droższymi, są sadzarki z mechanizmem wysadzającym taśmowo-czerpakowym. W odróżnieniu od sadzarek łańcuchowo-czerpakowych łańcuch jest zastąpiony podwójnym szeregiem taśmy z przytwierdzonymi do niej czerpakami z wymiennymi wkładkami. Takie rozwiązanie umożliwia wyższą prędkość roboczą i, co bardzo istotne, uszkodzenia bulw są minimalne. Duży wybór przełożeń sprawia, iż tego typu sadzarki dają również wiele możliwości gęstości sadzenia, często już od kilku centymetrów do niemal pół metra.

Kora – to nazwa rodziny sadzarek do ziemniaków produkowanych przez Unię Brzeg, wchodzącą w skład grupy Unia. Wśród nich jest kilka podstawowych modeli:

Kora 2 – dwurzędowa,
Kora 4 – czterorzędowa,
Kora 4 H – czterorzędowa z hydraulicznie podnoszonym zbiornikiem,
Kora 4 HP – czterorzędowa pół zawieszana z hydraulicznie podnoszonym zbiornikiem.

Dwurzędowa Kora dostępna jest w dwóch wersjach: o maksymalnej szerokości roboczej 1,5 m z regulowanym rozstawem międzyrzędzi 70–75 cm i 1,8 m z rozstawem międzyrzędzi wynoszącym 90 cm. W zbiorniku pierwszej zmieści się około 400 kg ziemniaków, drugiej – około 450 kg. Do przykrycia bulw ziemią, podobnie jak w pozostałych modelach, służą tarcze obsypujące umieszczone z tyłu urządzenia. Wszystkie modele mają możliwość regulacji głębokości sadzenia w zakresie od 4 do 12 cm.

Jeżeli ktoś ma zamiar sadzić ziemniaki podkiełkowane, powinien wyposażyć urządzenie w specjalne dodatki, tj. boczne podesty na skrzynki i ruchome podłoże zbiornika. Blacha jest wprawiana w ruch wibracyjny małym silnikiem elektrycznym zasilanym z gniazda 12 V ciągnika. Inny element dodatkowy wyposażenia to podsiewacz nawozów.

Kora 4 ma kółka kopiujące przy każdej z redlic i znaczniki. Dostępna jest w wersji z szerokością międzyrzędzi 75 i 90 cm. Zbiornik na sadzeniaki z szerokością 75 cm mieści około 840 kg, z szerokością 90 cm – 900 kg. W modelu 4H, zależnie od szerokości międzyrzędzi, zbiornik ma pojemność 1 lub 1,2 t, a wysokość jego położenia reguluje się hydraulicznie. Najbardziej wydajną sadzarką z rodziny Kora jest wersja 4HP (półzawieszana). Do napełnienia opuszczanego hydraulicznie zbiornika potrzeba aż 2–2,2 t bulw. Duża ładowność wpływa korzystnie na wydajność, która waha się w granicach 1,5–1,6 ha/godz.

Duży wybór sprzętu do uprawy ziemniaków, w tym sadzarek, ma firma Remprodex z Człuchowa. W ofercie są urządzenia dwu- i czterorzędowe, ze zbiornikiem sztywnym i uchylnym. Najmniejszy model S211 ma zbiornik o pojemności 450 kg, większy, czterorzędowy S-211/1 – 800 kg. S-211/1 Super posiada duży, uchylany hydraulicznie kosz, do którego można załadować ok. 1,5 t sadzeniaków. Na uwagę zasługuje szeroki zakres regulacji rozstawu międzyrzędzi w maszynach. Można go zmienić między 62,5 cm a 75 cm. Regulacja głębokości sadzenia pozwala na umieszczenie bulw na głębokości 5–12 cm. Gęstość sadzenia można ustawić w zakresie 17–40 cm (15 pozycji). W standardowym wyposażeniu sadzarek czterorzędowych są znaczniki i 4 kółka kopiujące.

Niewielkie, bo dwurzędowe, ale także 4-, 6-, a nawet 8-rzędowe sadzarki do ziemniaków produkuje firma Grimme. Sadzarki oznaczono symbolem GL i dwucyfrową liczbą, w której druga oznacza liczbę rzędów, np. GL 32 dla sadzarki dwurzędowej, GL 36 – sześciorzędowej. Występują one w kilku seriach różniących się m.in. wielkością, rodzajem zbiornika, wyposażeniem Wybór jest bardzo duży i maszyny można dostosować praktycznie do każdego rodzaju techniki prowadzenia łanu i zbioru.

Zapotrzebowanie na moc sadzarek taśmowo-czerpakowych jest zdecydowanie większe niż w niewielkich sadzarkach łańcuchowo-czerpakowych. Na przykład Kora 2 wymaga ciągnika o mocy 50–60 KM, Kora 4 – od 75 do 90 KM, w zależności od wyposażenia. Największe sadzarki Grimme potrzebują do współpracy ciągnika o mocy 110 KM.

Ziemniak zaprawiony

Autor: K. Hołownia

Opis: Zaprawiarka pianowa umieszczona na zbiorniku sadzarki z podsiewaczem nawozu.

Zaprawianie ziemniaków może być nie tylko skuteczne w zwalczaniu rizoktoniozy, ale może także ograniczyć bytowanie drutowców, mątwika czy stonki. Ziemniaki można zaprawiać na kilka sposobów. Jednym z nich jest zanurzanie skrzynki z bulwami w roztworze przed sadzeniem. Dzisiaj na rynku są specjalne zaprawiarki, które można zamontować na sadzarce. Takie urządzenie produkuje na zamówienie firma Aporo z Poznania. Na zbiorniku sadzarki umieszcza się zbiornik na ciecz roboczą (50 l), która zostaje sprężona, a następnie przewodami jest podawana do dysz. W tych ostatnich zamontowane są bardzo oszczędne rozpylacze pełnostożkowe skierowane na przesuwające się pojedyncze bulwy w koszyczkach. Pełen zbiornik cieczy z zaprawą wystarcza na posadzenie ok. 1,5–2 ha ziemniaków. Cały układ napędza pompa zasilana od wałka odbioru mocy ciągnika.

Ciekawą propozycją jest pianowa zaprawiarka produkowana przez firmę Jacka Krasuckiego ze Strzelec Opolskich. Urządzenie pasuje do większości sadzarek, jest niedrogie, proste w montażu i obsłudze. Na koszu zasypowym umieszcza się zbiornik z cieczą roboczą o pojemności 20 l, do którego dodatkowo wlewa się środek pianotwórczy. Urządzenie jest zasilane z układu pneumatycznego ciągnika. To właśnie sprężone powietrze, którego ciśnienie ustala się manometrem z zaworem regulacyjnym, powoduje wytwarzanie się piany w wytwornicy i wraz z zaprawą trafia do kosza zasypowego w miejsce, gdzie bulwy pobierane są przez czerpaki. Bulwy mieszają się z pianą, a następnie są pobierane przez mechanizm wysadzający i trafiają do gleby.

Ceny niektórych sadzarek (w zł brutto)