Zadbać o klimat w kabinie – naprawa układu klimatyzacji

Chociaż przy prawidłowym użytkowaniu układu klimatyzacji możemy uniknąć pewnych wydatków związanych z jego eksploatacją, to nadal, jak każde części eksploatacyjne, także elementy klimatyzacji narażone są na zużycie. Jakie są koszty obsługi klimatyzacji i w jakich przypadkach możemy je ograniczyć - odpowiadamy w niniejszym artykule.

SPRAWNY UKŁAD

Mimo że klimatyzacja służy do schładzania powietrza w kabinie, powinniśmy ją od czasu do czasu włączać także poza sezonem, ponieważ wtedy kompresor jest regularnie smarowany. Poza tym nawet zimą klimatyzacja może służyć do osuszania wnętrza pojazdu (w większości pojazdów można jej używać, kiedy temperatura na zewnątrz przekracza 5 st. C; ma to zapobiec oblodzeniu skraplacza). Warto jest raz do roku dokonać czynności serwisowej obejmującej wymianę oleju, która pozwoli też na pozbycie się z niego wilgoci.

JAKI CZYNNIK DO KLIMATYZACJI?

W ciągnikach produkowanych w latach 80. najczęściej występowały klimatyzacje wykorzystujące czynnik chłodzący o oznaczeniu R12, wycofany ostatecznie w 1993 r., co pociągnęło za sobą konieczność pewnych modyfikacji układów w celu dostosowania ich do bardziej przyjaznego dla środowiska czynnika R134A. Wymiana czynnika wymagała wypłukania klimatyzacji, wymiany uszczelnień i osuszaczy. Według zapewnień producentów stosowanego obecnie czynnika R1234YF, zastąpienie przezeń czynnika R134A nie niesie za sobą konieczności modyfikacji układu. Wynika to m.in. z faktu, że czynniki te mieszają się z tymi samymi olejami. Jak twierdzi Michał Kiełsa ze specjalistycznego warsztatu Auto Klimatyzacja w Warszawie, trudno o praktyczną weryfikację tych informacji, ponieważ ze względu na cały czas jeszcze niższą cenę czynnika R134A wymiana na nowy czynnik nie jest praktykowana. Jednocześnie przewiduje, że czynnik R134A zniknie z rynku w ciągu najbliższych 5 lat, a już teraz wzrost jego cen osiąga takie tempo, że niebawem, ze względu na zrównanie cen z R1234YF, oszczędności staną się niemożliwe.

JAK STWIERDZIĆ AWARIĘ UKŁADU KLIMATYZACJI?

Awarię układu klimatyzacji najłatwiej zdiagnozować po tym, że po jej włączeniu zimne powietrze nie wydobywa się z nawiewów, a w chłodniejsze dni objawem niesprawności mogą być parujące szyby. Objawem usterki mogą być też niepokojące dźwięki generowane przez kompresor. W warunkach warsztatowych sprawność układu stwierdza się na podstawie panującego w nim ciśnienia. Wartości ciśnienia zależą od kilku czynników, głównie od temperatury zewnętrznej i obrotów silnika (wraz ze wzrostem obrotów wzrasta wydajność sprężarki), więc trudno mówić o konkretnych wartościach, które by były wyznacznikiem sprawności układu. Jedną z najczęstszych przyczyn niesprawności układu są jego nieszczelności, które mogą powstać m.in. w wyniku korozji w takich miejscach, jak np. połączenia i zgięcia przewodów, chłodnica, osuszacz i kompresor. W takim przypadku, według obowiązujących przepisów, przy ubytku powyżej 40 g układ musi zostać naprawiony.

KOSZTY UZUPEŁNIENIA CZYNNIKA CHŁODZĄCEGO

Do starszych instalacji, szczególnie w maszynach wyprodukowanych przed 2011 r. (jednak nie jest to regułą, ponieważ od tego roku dyrektywa zobowiązująca do napełniania układów klimatyzacji nowym czynnikiem R1234YF dotyczyła pojazdów od podstaw homologowanych w UE), wykorzystywany jest czynnik R134A, którego cena sięga 300 zł za kilogram, zaś w nowych maszynach mamy do czynienia z czynnikiem R1234YF, za kilogram którego trzeba zapłacić ok. 1000 zł. Należy zaznaczyć, że ceny czynników chłodzących są dosyć niestabilne.

Układy klimatyzacji stosowane w ciągnikach rolniczych zwykle mieszczą od 0,8 do 2 kg czynnika. Łatwo więc obliczyć, że koszt samego czynnika dla napełnienia całego układu starszego typu będzie przy obecnych cenach wynosił od 240 do 600 zł, zaś w przypadku układów korzystających z czynnika R1234YF osiągnie wartości 800- 2000 zł. Podstawowy serwis klimatyzacji to koszt ok. 100 zł, a więc sam zabieg jej "nabicia" jest sumą obsługi i kosztów czynnika.

Usługa serwisowa polega na podłączeniu stacji klimatyzacji do układu klimatyzacji pojazdu, odciągnięciu starego czynnika i oleju i stworzeniu w układzie próżni (trwa to od pół godziny do godziny i skutkuje pozbyciem się wilgoci). Następnie odzyskany czynnik jest do niego wtłaczany i uzupełniany ilością niezbędną do napełnienia układu i tylko za tę część czynnika płacimy. Usługa obejmuje również odgrzybianie i osuszanie klimatyzacji. Jeżeli maszyna nie jest w stanie stworzyć w układzie próżni, oznacza to nieszczelność układu. Ozonowanie kabiny to dodatkowy koszt ok. 60 zł. Warto je wykonać, bo zabieg skutkuje pozbyciem się pleśni i nieprzyjemnego zapachu (wynikającego z jej obecności), co ma niebagatelny wpływ na zdrowie operatora.

KUPIĆ NOWĄ CZY REGENEROWAĆ?

W przypadku awarii sprężarki najczęściej uszkodzeniu ulega łożysko na sprzęgle kompresora. Awarii podlegają też sprzęgła, elektrowłączniki czy elektromagnesy. Elementy te najczęściej się wymienia i są to zazwyczaj koszty rzędu 150-500 zł - mogą się one różnić w zależności od producenta i ceny nowego podzespołu. Jeżeli mamy do czynienia z zacieraniem się kompresora, to regeneracja będzie wymagała wymiany jego korpusu i całego oprzyrządowania wewnętrznego.

Ocena opłacalności wymiany sprężarki to kwestia indywidualna - najlepiej dokonać jej na podstawie porównania cen nowego urządzenia do kosztów jego naprawy.

W przypadku zatarcia kompresora konieczny jest zabieg płukania układu klimatyzacji ze względu na znajdujące się w nim opiłki. Jest to koszt rzędu 300-500 zł i zależy od stopnia zanieczyszczenia.

W przypadku sprężarek ciągnikowych często mamy do czynienia z urządzeniami występującymi chociażby w samochodach osobowych i są to kompresory takich firm, jak Denso czy Valeo, a więc ich dostępność nie stanowi problemu.

W przypadku chłodnic również można kierować się bilansem cenowym. W niektórych modelach występują chłodnice, których koszt sięga nawet 5 tys. zł, a koszt naprawy takiej chłodnicy może nie przekraczać kilkuset zł. Naprawa chłodnicy podlega wycenie, za którą też trzeba zapłacić (zazwyczaj 50- 100 zł). Taka diagnoza ułatwia podjęcie decyzji o dalszych krokach w tym zakresie (regeneracja lub zakup nowej chłodnicy). Warto dodać, że prze przy niesprawnym układzie klimatyzacji, kiedy przez dłuższy czas pozostaje on nieszczelny, osuszacz powinien być wymieniony.